یکی از لحظات بزرگ و شیرین زندگی والدین، زمان افتادن دندان شیری فرزندشان است که می‌توانند به‌وضوح بزرگ‌شدن و بالندگی او را به چشم ببینند. این همان زمانی است که می‌تواند انتظار داشته باشند بعد از آن، کودک کم‌کم شروع به شکوفایی در مراحل تازه زندگی کند؛ اما ازآنجاکه سلامت دهان و دندان کودکان یک جنبه حیاتی از سلامت عمومی آن‌ها است، بهترین کار این است که از همان دوران رویش اولین دندان‌ها در یک کلینیک دندانپزشکی معتبر ویزیت شوند. دندانپزشکان متخصص اطفال ما در کلینیک دندانپزشکی دکتر آیت نه‌تنها در زمینه ارائه مشاوره و خدمات باکیفیت تبحر دارند، بلکه با استفاده از روش‌های پیشرفته و ابزارهای مدرن و روز دنیا تجربه‌ای رضایتبخش را برای فرزندان شما به ارمغان خواهند آورد. در این مقاله قصد داریم درباره دندانهای شیری کودکان و مسائل مربوط به ان‌ها صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
دندان شیری چیست؟
اولین مجموعه دندانهای کودک، دندانهای شیری نامیده می‌شوند که تعداد آن‌ها 20 عدد است و از حدود 6 ماهگی شروع به رویش می‌کنند، اگرچه این زمان از کودکی به کودک دیگر متفاوت است. اولین دندان‌ها، ثنایای مرکزی یا دندانهای جلو هستند. دندانهای پایین معمولاً قبل‌از دندانهای بالایی می‌رویند و اکثر کودکان تا 3 سالگی مجموعه کاملی از دندانهای شیری خواهند داشت.
دندانهای شیری از چند سالگی می‌افتند؟
کودکان از سن 6 سالگی تا 12 سالگی تمام دندانهای شیری خود را ازدست می‌دهند و زمانی که به سن نوجوانی برسند، 32 دندان دائمی خواهند داشت. در جدول (1) زمان رویش و افتادن دندان شیری کودکان نمایش داده شده است.
جدول (1): زمان‌بندی رویش و افتادن دندانهای شیری
نام و موقعیت دندان | زمان رویش | زمان افتادن دندان |
ثنایای مرکزی پایین | 6 تا 10 ماهه | 6 تا 10 ماهه |
ثنایای مرکزی فوقانی | 8 تا 12 ماهه | 6 تا 7 ساله |
دندانهای ثنایای جانبی فوقانی | 9 تا 13 ماهه | 7 تا 8 ساله |
دندانهای ثنایای جانبی تحتانی | 10 تا 16 ماهه | 7 تا 8 ساله |
مولر اول بالا | 13 تا 19 ماهه | 9 تا 11 سال |
مولر اول پایین | 14 تا 18 ماهه | 9 تا 11 سال |
دندان نیش فوقانی | 16 تا 22 ماهه | 10 تا 12 ساله |
نیش‌های پایین | 17 تا 23 ماهه | 9 تا 12 سال |
دندان آسیاب دوم پایین | 23 تا 31 ماهه | 10 تا 12 سال |
دندان آسیای دوم بالا | 25 تا 33 ماهه | 10 تا 12 سال |
به‌نظر می‌رسد دندانهای شیری فضایی را در فک برای دندانهای دائمی آینده ایجاد می‌کنند. وقتی دندان دائمی آماده رویش باشد، ریشه دندان شیری شروع به حل‌شدن می‌کند تا زمانی که کاملاً ازبین برود. شاید تعجب کنید که بیشتر کودکان دندانهای شیری خود را به ترتیب رویش ازدست می‌دهند.
ازآنجاکه دندانهای ثنایای مرکزی پایین اولین دندان‌هایی هستند که در حدود 6 ماهگی ظاهر می‌شوند، در سنین 6 یا 7 سالگی هم نخستین دندان‌هایی هستند که لق می‌شوند و می‌افتند. بعد از آن، دندانهای ثنایای مرکزی بالایی و سپس دندانهای آسیاب شیری (مولر اول) در سنین 9 تا 11 سالگی می‌ریزند. آخرین مجموعه دندانهای شیری، دندان نیش و مولر دوم هستند که معمولاً بین سنین 9 تا 12 سالگی ازبین می‌روند.
اگر دندانهای شیری بعد از چند سال می‌افتند، چرا مراقبت از آن‌ها اهمیت دارد؟
مراقبت از دندانهای شیری به اندازه دندانهای دائمی مهم است؛ چون ازدست‌دادن دندانهای شیری باعث ایجاد شکاف بین دندان‌ها و جابه‌جایی دندانهای مجاور می‌شود که ممکن است مانع از رویش صحیح دندانهای دائمی کودک، هضم ناقص غذا در معده و شروع مشکلات گوارشی شود.
همچنین، عدم مراقبت از دندانهای شیری ممکن است منجر به پوسیدگی آن‌ها شود و ازدست‌دادن زودهنگام دندانهای شیری به‌دلیل پوسیدگی ممکن است منجر به افتادن دندانهای مجاور و ناهماهنگی دندانهای دائمی شود.
نکات مهم درباره دندانهای شیری
دندانهای شیری معمولاً تا زمانی که توسط دندانهای دائمی از دهان بیرون رانده شوند، در جای خود باقی می‌مانند. اگر کودکی در اثر پوسیدگی یا تصادف، دندان شیری خود را زودتر از موعد ازدست بدهد، ممکن است دندان دائمی اضاقی در فضای خالی رویش کند که می‌تواند باعث شلوغ‌شدن فضای دهان و کج درآمدن دندانهای دیگر شود.
همچنین، مهم است که به‌محض بیرون آمدن اولین دندان شیری فرزندتان، اجرای توصیه‌های بهداشت دهان و دندان را برای او شروع کنید و در زمان افتادن دندان شیری نیز نکات زیر را به او یادآور شوید:
- حداقل 2 بار مسواک در روز؛
- حداقل 1 بار نخ دندان در روز؛
- رژیم غذایی سالم و محدودیت غذاها و نوشیدنی‌های شیرین؛
- بازی‌نکردن با دندان لق.
بعد از افتادن دندان شیری چه باید کرد؟
معمولاً کودکان هنگام ازدست‌دادن دندان شیری، کمی درد یا ناراحتی را تجربه می‌کنند. پس‌از افتادن دندان بهتر است از کودک بخواهید به توصیه‌های زیر عمل کند:
- دهان خود را با محلول آب‌نمک ساده بشوید.
- از مقداری گاز برای پوشاندن ناحیه دندان افتاده استفاده کند.
- خون را به بیرون تف نکند؛ چون باعث خونریزی بیشتر می‌شود.
- در صورت وجود درد یا ناراحتی، پس‌از قطع خونریزی، یک پارچه سرد و مرطوب روی ناحیه دندان افتاده قرار دهد.
دندانهای شیری چگونه می‌افتند؟
دندانهای شیری معمولاً با رویش دندانهای دائمی لق می‌شوند. در این مواقع، فرزند شما اولین کسی خواهد بود که به شما می‌گوید می‌تواند حرکت دندان یا لق بودن آن را احساس کند. دندان لق پس‌از چند روز یا چند هفته خواهد افتاد.
معمولاً نیازی به مداخله و کشیدن دندان شیری لق نیست. فقط کافی است اجازه دهید طبیعت مسیر خود را طی کند؛ اما به کودک خود یادآوری کنید که عادت مسواک‌زدن را ادامه دهد. مسواک‌زدن منظم می‌تواند به بیرون آمدن آسان دندان با درد و خونریزی بسیار کم کمک کند.
برخی والدین فکر می‌کنند دندانهای شیری لق باید زودتر کشیده شوند تا از انحراف دندانهای دائمی جلوگیری شود؛ اما این باور درست نیست! حذف زودهنگام دندانهای شیری به‌دلیل کمبود فضای موجود، باعث تغییر مسیر دندانهای دائمی نمی‌شود.
دلیل دیر افتادن دندانهای شیری چیست؟
دندانهای شیری تا زمانی که به‌اندازه کافی رشد نکنند، فضا را برای دندانهای دائمی حفظ می‌کنند. اگر دندانهای شیری خیلی زود بیفتند، این فضا ازبین می‌رود و باعث شلوغی دندانهای دائمی زیرین می‌شود.
ازطرف‌دیگر، دندانهای شیری که به موقع نمی‌افتند، می‌توانند دلیل کج‌شدن دندانهای دائمی باشند و بعدها شرایط ارتودنسی سخت‌تری را ایجاد کنند. اگر دندانهای شیری به‌دلیل تصادف یا پوسیدگی زودرس ازدست رفت، باید با متخصص ارتودنسی مشورت شود. تاخیر در افتادن دندانهای شیری معمولاً به‌دلیل کمبود فضا یا ناهماهنگی دندان‌ها است. شایع‌ترین مورد دندان نهفته در کودکان، ثنایای مرکزی فوقانی است که حداکثر تا سن 8 سالگی باید بیفتند.
روش تشخیص دندانهای اصلی از دندانهای شیری
هر فرد 32 دندان دائمی و در مقابل، 20 دندان شیری دارد. دندانهای دائمی بزرگ‌تر از دندانهای شیری هستند و ممکن است به اندازه دندانهای شیری، سفید و تیز به‌نظر نرسند. مینای دندانهای شیری نازک‌تر از مینای دندانهای دائمی است و ریشه آن‌ها نیز نیز نازک‌تر و کوتاه‌تر از ریشه دندانهای دائمی است،؛ چون دندانهای شیری طوری طراحی شده‌اند که پس‌از بیرون آمدن دندانهای دائمی، بیفتند.
سخن پایانی
افتادن دندان شیری کودکان یکی از جالب‌ترین و هیجان‌انگیزترین لحظات رشد کودکان است که طی آن کودک قدم به دنیای تازه‌ای می‌گذارد. با انتخاب کلینیک دندانپزشکی دکتر آیت، به‌عنوان کلینیک معتمد درمان کودکان خود، می‌توانید مطمئن باشید که سلامت دهان و دندان فرزندانتان را در دستان توانمند و دلسوز متخصصان ما قرار داده‌اید. دندانپزشکان ما مهارت، شفقت و دقت را در ارائه مراقبت‌های دندانپزشکی استثنایی و فراتر از انتظار درهم می‌آمیزند تا بهترین نتیجه را به شما ارائه دهند. به چیزی کمتر از بهترین بسنده نکنید و همین امروز با ما تماس بگیرید.
