فاجعه‌بارترین اتفاقی که برای یک دندان ارتودنسی‌شده با ردیف‌هایی صاف و یکدست می‌افتد، بیرون‌آمدن دندان‌های عقل و به‌هم‌ریختنِ دوباره این لبخند مرواریدی و زیبا است! دندان‌های عقل یا همان آسیاب سوم، بحث داغ همیشگی بین متخصصینِ ارتودنسی مراکز معتبری مانند کلینیک دندانپزشکی دکتر آیت و مراجعینشان بوده است. بیماران تحت درمان با براکت‌ها و سیم‌های دندانی اغلب این سوال را می‌پرسند که «آیا کشیدن دندان عقل قبل‌از انجام ارتودنسی لازم است یا نه؟» جواب‌دادن به این سوال، نیاز به رمزگشایی از عوامل مختلفی دارد. برای همین است که در ادامه مقاله از رازِ کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی، مطلع خواهید شد!
دلیل کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی دندان چیست؟
اغلب متخصصین ارتودنسی پیش‌از اینکه کار درمان شما را شروع کنند، با بررسی دقیق لثه و دندان‌های شما به این نتیجه می‌رسند که فضای کافی برای بیرون‌آمدن دندان عقل -بدون آسیب به جایگاه سایر دندان‌ها- وجود دارد یا نه؟ اگر فضای دهان شما برای این رشد دندانی وجود نداشته باشد، حتماً پیش‌از شروع جاگذاری براکت‌های ارتودنسی، دندان عقل شما را می‌کشند؛ چراکه اگر حین درمان ارتودنسی یا بعد از آن، دندان عقل (آسیای سوم) شما رشد کند، ممکن است با فشارآوردن به باقی دندان‌ها، پروسه ارتودنسی و یکدست‌سازی را مختل کند و تمام زحمات ارتودنتیست و بیمار را هدر بدهد.
دندان عقل کدام است و چه موقعیتی در فک دارد؟
دندان‌های عقل یا آسیای سوم، در انتهای دو فک رشد می‌کنند و آخرین دندان‌هایی هستند که در ردیف دندانی شما وجود دارند. بیشتر مردم، ۴ دندان عقل دارند (در هر گوشه یک دندان) اگر این دندان‌ها در فضای کافی رشد کنند و به سایر ردیف‌ها فشار نیاورند، می توانند بدون کشیده‌شدن در دهان شما باقی بمانند؛ اما درصورتی‌که لثه شما پذیرای این چند دندان قوی نباشد، به احتمال زیاد لازم است که با کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی، از به‌هم‌ریختن تراز و ترتیب باقی دندان‌هایتان جلوگیری کنید.
دندان‌های عقل چه زمانی از لثه بیرون می‌آیند؟
این چند دندان قدرتمند، در بیشتر موارد در اواخر دوره نوجوانی یا اوایل دهه ۲۰ در انتهای لثه شما رشد می‌کنند؛ یعنی در بازه زمانی بین ۱۷ تا ۲۶ سالگی! برخی از افراد بدون هیچ مشکلی از پشت دندان آسیاب دوم بیرون می‌آیند و در ردیف دندان‌های دیگر قرار می‌گیرند.
آیا همه دندان عقل دارند؟
خبر جالب اینکه حدود ۳۵ درصد از مردم در سراسر جهان، هیچ دندان عقلی ندارند. حدود ۶۵ درصد از مردم نیز فقط رشد ۱ دندان عقل را تجربه کرده‌اند. با این وجود، به‌طور کلی اغلب افراد در بازه سنی نوجوانی تا جوانی با رشد یک الی ۴ دندان آسیای سوم مواجه می‌شوند. این رشد در بیشتر مواقع بدون مشکل است؛ اما گاهی مسائلی مانند دردهای کلافه‌کننده یا به‌هم‌ریختگی ردیف دندانی را به‌همراه می‌آورد.
دندان عقل نهفته چیست؟
وقتی دندان مولر سوم (آسیای سوم) هنگام رشد به‌طور جزئی یا کامل در لثه یا استخوان فک شما گیر کند، چالش دندان عقل نهفته اتفاق افتاده است. این موضوع در تعدادی از افراد، هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ اما در اغلب موارد، منجر به مشکلاتی در سلامت دهان شما مانند درد، آسیب به دندان‌های دیگر، عفونت، پوسیدگی دندان و بیماری لثه شود. حل این معضل معمولاً با یک جراحی، قابل‌انجام است. جالب اینجا است که برخی از متخصصین و جراحان، کشیدن دندان عقل نهفته را که به‌نظر بدون مشکل است، توصیه می‌کنند تا از احتمال بروز دردها و مشکلات دندانی جلوگیری کنند و در آینده با مسئله کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی مواجه نشوند.
علت نهفتگی دندان عقل چیست؟
اصلی‌ترین علت نهفتگی دندان عقل در لثه، کمبود فضای کافی برای رشد و بیرون‌آمدن آن است. این موضوع می‌تواند به‌خاطر عواملی مانند کوچک‌بودن فک شما یا بزرگ‌بودن اندازه برخی دندان‌هایتان باشد. در این صورت، دندان عقل در انتهای لثه، جایی برای رشد و خارج‌شدن پیدا نمی‌کند و در داخل لثه شروع به رشد می‌کند که این فشار می‌تواند آن را در زاویه‌های مختلفی داخل فک شما قرار دهد.
وضعیت‌های مختلف دندان های نهفته چیست؟
نوع نهفتگی به زاویه دندان و موقعیتی که در حال رویش است، بستگی دارد. دندانپزشکان ابتدا وضعیت دندان نهفته عقل شما را بررسی می‌کنند و سپس بهترین گزینه درمانی را برای آن پیشنهاد می‌دهند. متداول‌ترین و پرتکرارترین انواع نهفتگی دندان عقل شامل این موارد است:
- نهفتگی افقی: احتمالاً جراحان، این نوع را پیچیده‌ترین وضعیت نهفتگی می‌کنند. در این شرایط، دندان عقل به‌صورت افقی و به پهلو در داخل خط لثه قرار می‌گیرد. در این زاویه اگر دندان شروع به بیرون‌زدن کند، باعث درد قابل‌توجهی در فک شما می‌شود و به دندان‌های مجاور نیز آسیب می‌زند.
- نهفتگی عمودی: این نوع از نفهتگی را نیز از انواع غیرعادی رشد دندان می‌دانند؛ زیرا با اینکه دندان در موقعیت مناسبی قرار دارد، اما خیلی نزدیک به دندان مجاور است و این موضوع باعث می‌شود که امکان رویش نداشته باشد.
- نهفتگی مزیال (Mesial): مزیال به‌معنای «جلو» است؛ بنابراین نفهتگی مزیالی زمانی اتفاق می‌افتد که دندان عقل شما به‌سمت بیرون و جلوی دهان، رشد کند. این زاویه از رشد آسیای سوم نوع رایج و پیچیده‌ای به حساب می‌آید.
- نهفتگی دیستال (Distal): دیستال یک نهفتگی جزئی یا کامل است که نوع مخالف مزیال شناخته می‌شود؛ یعنی دندان به‌سمت عقل و گلو رشد می‌کند.
این موارد، از رایج‌ترین انواع نهفتگی دندان عقل است که با جراحی در کلینیک‌های معتبری مانند کلینیک دندانپزشکی دکتر آیت، پیش‌از شروع پروسه ارتودنسی، قابل‌درمان هستند.
علائم نهفتگی دندان عقل چیست؟
ممکن است دندان نهفته، تا مدت‌ها نشانه خاصی از خود بروز ندهد؛ اما کم‌کم علائمی ظاهر می‌شوند که می‌توانند اخطار رشد یک مولر سوم نهفته را به شما بدهند. چک‌لیست این علائم را در ادامه مورد بررسی قرار دهید. سپس برای بررسی‌های تخصصی‌تر به دندانپزشک متخصص مراجعه کنید تا در صورت نیاز، کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی را در پروسه درمانی شما قرار دهد:
- حساسیت لثه و حس درد در آن؛
- تورم و قرمزی لثه در ناحیه پشت دهان؛
- خونریزی‌های دهانی؛
- بوی بد دهان؛
- احساس وجود طعم بد در دهان؛
- بروز سردرد و فک‌درد؛
- دشواری در بازکردن دهان و تحرک فک‌ها؛
- تورم گره‌های لنفاوی گردن.
آیا کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی واقعا لازم است؟
نمی‌شود یک پاسخ قطعی داد و نسخه‌ای واحد برای همه مراجعین ارتودنسی، پیچید؛ اما عموم دندانپزشکان، ترجیح می‌دهند که تا حد امکان، دندان‌های طبیعی و سالم شما را در دهانتان حفظ کنند و بنا به هر دلیل بی‌اهمیت آن را از لثه شما بیرون نکشند. تنها در صورت وجود چند شرط، این تصمیم بر شما واجب می‌شود:
- نفهتگی دندان و رشد زاویه‌دار؛
- احساس درد؛
- نبود فضای کافی در لثه یا فک و جلوگیری از صاف‌شدن دندان‌های با درمان ارتودنسی؛
- ایجاد عفونت در لثه؛
- فشار به استخوان فک؛
- به‌هم‌ریختگی مجدد ردیف دندان‌ها پس‌از درمان ارتودنسی.
آیا قبل‌از رویش دندان عقل می‌توانم درمان ارتودنسی انجام دهم؟
پزشک شما در طول درمان با ارتودنسی، شرایط دندان‌ها، وضعیت درمان کجی آن‌ها، رویش دندان‌های جدید و… را به‌طور مداوم موردبررسی قرار می‌دهد. درصورتی که متخصص، تشخیص دهد که اندازه فک و فضای لثه شما قبل‌از رویش دندان عقل، پتانسیل شروع درمان ارتودنسی را دارد، می‌توانید با خیال راحت و بدون نگرانی از رشد این آسیای قوی، فرایند درمانی خود را آغاز کنید.
آیا قبل‌از نصب بریس ارتودنسی باید دندان عقل برداشته شود؟
درصورتی‌که دندان نهفته داشته باشید یا فضای کافی برای رشد دندان جدید نداشته باشید، کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی انجام می‌شود؛ اما در صورتی که رشد همه دندان‌های شما به‌صورت طبیعی پیش رفته باشد، هیچ نهفتگی خاصی در آن مشاهده نشود و ناهنجاری‌های شدید دندانی نداشته باشید، نیازی به کشیدن مولر سوم ندارید.
هزینه کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی چقدر است؟
فاکتورهای بسیاری وجود دارد که می‌تواند فرایند کشیدن دندان عقل شما را به فرایندی با هزینه معمولی یا پروسه‌ای پرهزینه تبدیل کند؛ اما به‌طور کلی و در اغلب موارد این هزینه در سال ۱۴۰۳ از حدود ۱ میلیون و نیم شروع می‌شود.
آیا برای ارتودنسی کودکان نیاز به کشیدن دندان عقل است؟
همه چیز به دندان‌های کودک شما بستگی دارد. در صورتی که نشانه‌های رشد آسیای سوم، باعث ازدحام دندان فرزندتان شود و ارتودنتیست تشخیص کشیدن آن بدهد، می‌توانید قبل‌از نصب براکت‌ها به این توصیه عمل و برای کشیدن آن به متخصص مراجعه کنید.
دندان‌های عقل و هم ترازی
هنگامی که دندان‌های عقل شروع به رشد می‌کنند، در صورت عدم وجود فضای کافی، ممکن است باعث فشار به سایر دندان‌ها و حرکت‌دادن آن‌ها شود. در چنین وضعیتی، این احتمال وجود دارد که تراز و یکدستی دندان‌های شما به مرور زمان از بین برود و این فشار مداوم، باعث کج‌شدن یا روی‌هم‌آمدن دندان‌هایتان شود. این موضوع در صورتی آزاردهنده‌تر می‌شود که افراد سال‌ها برای درمان ازدحام دندانی خود از بریس‌ها و سیم‌های ارتودنسی استفاده کرده باشند و نتیجه این درمان طولانی‌مدت، به‌خاطر فشارهای رشد آسیاب سوم، از بین برود و لبخند بی‌نقص و یکدست خود را مجدداً از دست بدهند. برای همین است که اغلب افراد به توصیه کشیدن دندان عقل عمل می‌کنند.
آیا کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی دردناک است؟
با وجود پیشرفت‌های علم دندانپزشکی، این روش معمولاً روشی سرپایی و سریع شناخته می‌شود. به‌کمک یک بی‌حسی موضعی، روند کشیدن آسیای سوم برای شما به پروسه‌ای کمتر دردناک تبدیل می‌شود.
سخن پایانی
با قبول بریس‌ها و پروسه نسبتاً زمان‌بر درمان آن، درحقیقت روشی طولانی‌مدت، اما مطمئن را برای خلق لبخندی صاف و بی‌نظیر، به جان خریده‌اید. به‌همین‌علت است که باید تمامی عوامل برهم‌زننده این روش درمانی را شناسایی و با ازبین‌بردن آن عوامل، درمان شلوغی دندان‌های خود را به نتیجه‌ای قطعی و همیشگی تبدیل کنید. کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی همان راهکار طلایی است که اغلب ارتودنتیست‌ها برای ایجاد اطمینان از نتیجه کار خود به مراجعین، پیشنهاد می‌کنند. کافی است به این توصیه عمل کنید تا بدون نگرانی از اختلال در پروسه ارتودنسی، چهره‌ای مرواریدی و درخشان برای خود بسازید!
