پرکردن دندان کودکان، یکی از روش‌های درمانی دندانپزشکی است که برای دندان‌های شیری هم انجام می‌شود. این کار به حفظ سلامت دهان و دندان کودکان کمک و از پیشرفت بیشتر آسیب‌ها، جلوگیری می‌کند. ازآنجاکه سلامت دندان بزرگسالان، به مراقبت‌هایی که در کودکی از دندان‌های شیری انجام می‌شود بستگی دارد، بهتر است که والدین در این زمینه، اطلاعات کافی را در اختیار داشته باشند. ما در کلینیک دندانپزشکی دکتر آیت تلاش می‌کنیم تا با آموزش‌های اصولی، شما را با پرکردن دندان کودکان و چالش‌های پیرامون آن آشناتر کنیم. با ما همراه باشید.
چرایی پرکردن دندان کودکان
اهمیت پرکردن دندان کودکان اگر از بزرگسالان بیشتر نباشد، کمتر نیست؛ چون این کار از پیشرفت پوسیدگی جلوگیری می‌کند. اگر دندان پوسیده ترمیم نشود، پوسیدگی گسترش پیدا می‌کند و با نفوذ به بافت‌های عمیق‌تر دندان و حتی استخوان فک، آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به‌وجود می‌آورد. ازسوی‌دیگر، درمان پوسیدگی دندان کودکان برای داشتن تغذیه مناسب، ضروری است.
همچنین این کار می‌تواند از مشکلات دندانی در آینده جلوگیری کند؛ چون دندان‌های شیری، فضای لازم را برای رشد دندان‌های دائمی فراهم می‌کنند؛ بنابراین، اگر دندان شیری زودتر از موعد ازدست برود، این امکان وجود دارد که دندان‌های دائمی به‌شکلی بی‌نظم رشد کنند. مهم‌تر از همه اینکه، درمان پوسیدگی دندان کودکان، آن‌ها را از دردی که موقع غذاخوردن به‌وجود می‌آید، نجات می‌دهد.
انواع مواد پرکننده دندان شیری
برای پرکردن دندان کودکان، معمولاً از چندین نوع ماده استفاده می‌شود که هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در اینجا به چند نمونه از این مواد اشاره می‌کنیم.
پرکردن دندان با آمالگام (مواد نقره‌ای رنگ)
آمالگام یا همان مواد نقره‌ای رنگ معروف، یکی از مواد قدیمی و متداول برای پرکردن دندان‌ها است که از ترکیب جیوه با فلزات دیگر مانند نقره، مس و قلع ساخته می‌شود. در ادامه، مزایا و معایب استفاده از آمالگام در پرکردن دندان کودکان را بررسی می‌کنیم.
مزایای آمالگام
این ماده پرکننده، مزیت‌های قابل‌توجهی دارد که با وجود گذشت سال‌ها از حضورش در دنیای دندانپزشکی، همچنان از آن برای پرکردن دندان استفاده می‌شود.
- آمالگام استحکام و دوام بالایی دارد. این ماده، می‌تواند نیروهای ناشی از جویدن را به‌راحتی، تحمل کند؛
- از آمالگام می‌توان برای پرکردن انواع حفره‌ها در اندازه‌های مختلف و در تمام نواحی دهان استفاده کرد. البته در حالت کلی، این ماده را فقط برای پرکردن دندان‌های عقبی به‌کار می‌گیرند؛
- آمالگام نسبت به سایر مواد پرکننده، ارزان‌تر است. به‌همین‌دلیل، دندان‌پزشکان از آن استفاده فراوانی می‌کنند.
معایب آمالگام
در کنار مزیت‌های این ماده، نقطه‌ضعف‌هایی هم در موردش وجود دارند که باید از آن‌ها باخبر باشید:
- آمالگام به‌دلیل رنگ نقره‌ای خود، ظاهری متفاوت با دندان‌های طبیعی دارد و با یک نظر می‌توان آن را تشخیص داد. همین موضوع می‌تواند برای برخی از افراد، ناخوشایند باشد؛
- این ماده، هنگام قرارگرفتن در برابر تغییرات دمایی، منبسط یا منقبض می‌شود و به حفرۀ دندانی، فشار وارد می‌کند؛
پرکردن دندان‌ها با مواد کامپوزیتی (پرکردن با مواد سفیدرنگ)
کامپوزیت یکی از مواد مدرن و محبوب برای پرکردن دندان‌ها، به‌ویژه برای دندان کودکان است. این مواد، رنگی بسیار شبیه به رنگ طبیعی دندان دارند و در برابر نور آبی، سفت و محکم می‌شوند. در ادامه، مزایا و معایب استفاده از کامپوزیت را توضیح می‌دهیم تا با کارایی آن در مورد پرکردن دندان کودکان بیشتر آشنا شوید.
مزایای کامپوزیت
استفاده از کامپوزیت در پرکردن دندان‌ها ۳ مزیت اصلی دارد که شامل موارد زیر می‌شوند:
- زیبایی یکی از اولین و برای بیماران، مهم‌ترین مزیت کامپوزیت است. کامپوزیت‌ها، هم‌رنگ دندان‌های طبیعی هستند و می‌توان رنگ آن‌ها را با دندان‌های اطراف، همسان کرد؛
- این مواد، چسبندگی بالایی دارند و احتمال جداشدن از دندان را کاهش می‌دهند؛
- استفاده از کامپوزیت‌ها برای پرکردن دندان‌ها به حفظ ساختار طبیعی دندان کمک می‌کند؛ چون برای به‌کارگیری آن نیازی به تراش شدید دندان نیست.
معایب کامپوزیت
به‌کارگیری کامپوزیت برای پرکردن دندان کودکان، گزینه‌ای عالی است؛ اما نمی‌توان از نقطه ضعف‌های این روش، چشم‌پوشی کرد. در ادامه، نگاهی به این نقطه‌ضعف‌ها می‌اندازیم.
- کامپوزیت معمولاً گران‌تر از سایر مواد ترمیمی مانند آمالگام است؛
- مراقبت از این ماده، کار ساده‌ای نیست. برای حفظ دوام کامپوزیت، باید بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید و از مصرف برخی مواد غذایی، بپرهیزید؛
- ماندگاری کامپوزیت‌ها نسبت به آمالگام کمتر است و با گذشت زمان به تعویض نیاز پیدا می‌کند.
مراحل پرکردن دندان شیری کودکان
برای‌آنکه با گام‌های پرکردن دندان کودکان، بیشتر آشنا شوید، این مراحل را به‌زبان ساده برایتان توضیح می‌دهیم.
- در اولین گام، دندان‌پزشک از راه‌های مختلفی مانند صحبت‌کردن با کودک، او را برای انجام فرایند پرکردن دندان و روشن‌کردن دستگاه‌های که صدا دارند، آماده می‌کند. هدف از انجام این کار، ایجاد احساس راحتی در کودک و همکاری‌کردن با دندان‌پزشک در طول پرکردن دندان است؛
- دندان‌پزشک با استفاده از یک آینه کوچک، دندان‌ها را بررسی می‌کند تا قسمت‌های پوسیده را بیابد؛
- برای‌آنکه بتواند دید بهتری از دندان‌های پوسیده و عمق پوسیدگی داشته باشد، از آن‌ها عکس می‌گیرد؛
- اگر لازم باشد، دندان‌پزشک، دندان را بی‌حس می‌کند تا کودک دردی را حس نکند؛
- دندان‌پزشک قسمت‌های پوسیده را برمی‌دارد تا بستر را برای پرکردن دندان کودک، آماده کند؛
- در گام پایانی، دندان‌پزشک با مواد خاصی مثل آمالگام یا کامپوزیت، حفره‌های ایجادشده در اثر حذف بخش‌های پوسیدۀ دندان را پر می‌کند.
مراقبت‌های لازم پس‌از درمان پرکردن دندان کودکان
با رعایت چند نکته ساده می‌توانید فرایند مراقبت پس‌از پرکردن دندان کودکان را با موفقیت انجام دهید. این نکته‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- تا 30 دقیقه پس‌از انجام درمان، از دادن آب یا خوراکی به کودک پرهیز کنید؛
- شب پیش‌از انجام فلورایدتراپی، نگذارید کودکتان مسواک بزند؛
- شاید کودک پس‌از پرکردن دندان، کمی درد را تجربه کند. دندان‌پزشک برای کاهش بی‌تابی کودک پس‌از پرکردن دندان برای او مسکن‌هایی مانند استامینوفن تجویز می‌کند؛
- در صورت تزریق بی‌حسی، دهان کودک تا چند ساعت پس از تزریق، بی‌حس می‌ماند. در این بازه زمانی باید مراقب باشید تا کودک با خوردن چیزهای سفت به دهان و دندان خود آسیب نزند؛
- برای دادن غذاهای سفت و جویدنی به کودکتان تا چند روز صبر کنید؛
- انجام دوره‌ای فلوراید تراپی را طبق نظر دندان‌پزشک پیش ببرید؛
- تا یک روز پس‌از درمان، از دادن مواد غذایی یا نوشیدنی‌های بسیار سرد یا بسیار گرم به کودک، بپرهیزید.
آیا پرکردن دندان‌ها دردناک است؟
معمولاً کودکان هنگام پرکردن دندان‌ها، دردی را احساس نمی‌کنند؛ چون دندان‌پزشک با استفاده از مواد بی‌حس‌کننده، ناحیه موردنظر را پیش‌از شروع کار، بی‌حس می‌کند. به‌همین‌دلیل، نه‌تنها در طول ترمیم بلکه چندین ساعت پس‌از آن هم هیچ‌گونه دردی را حس نمی‌کنند.
بااین‌حال، پس‌از کاهش اثر بی‌حس‌کننده، ممکن است حساسیت یا درد کمی در ناحیه دندان احساس شود که این موضوع معمولاً ظرف چند روز برطرف می‌شود. اگر درد شدید باشد یا با گذشت زمان، بیشتر شود باید در اولین فرصت به دندان‌پزشک مراجعه کنید تا علت را بیابد.
آیا دندان شیری کودکان به پرکردن نیاز دارد؟
بله. چون سلامت دندان‌های شیری می‌تواند روی نظم و حتی سلامت دندان‌های دائمی تاثیر بگذارد. ازاین‌گذشته، با پرکردن دندان کودکان می‌توان جلوی گسترش عفونت دهان و دندان را گرفت، اعتماد‌به‌نفس کودک را افزایش داد و از آبسه دندان پیشگیری کرد. ازسوی‌دیگر، سالم‌بودن دندان‌های شیری حتی روی گفتار کودک هم تأثیر می‌گذارد و به او کمک می‌کند تا واژه‌ها را به‌خوبی ادا کند.
چرا باید دندان کودکان را ترمیم کرد؟
چون دندان‌های کودکان تا رسیدن به 12 سالگی، هنوز شیری هستند. وقتی او، درمان‌های دندانپزشکی را در این سن دریافت می‌کند، جلوی بسیاری از ناهنجاری‌های دندانی گرفته می‌شود. این ناهنجاری‌ها می‌توانند هزینه زیادی را به شما تحمیل و غذاخوردن را به یک چالش برای کودک، تبدیل کنند.
چگونه فرزندم را برای پرکردن دندان آماده کنم؟
حمایت از فرزندتان در هر بخشی از زندگی او ضروری است. این موضوع حتی هنگام دریافت خدمات دندانپزشکی هم اهمیت خود را حفظ می‌کند. برای آنکه فرزندتان با کمترین چالش، این ماجرا را پشت سر بگذارد باید میزان ترس او را با روش‌های مختلفی مدیریت کنید. مواردی مانند توضیح سادۀ کاری که دندان‌پزشک برای سلامت دندان‌ها انجام می‌دهد، استفاده‌نکردن از عبارت‌های ترسناکی مانند «تزریق»، «آمپول» و «سوراخ‌کردن»، خواندن کتاب‌ها کودکانه در زمینه دندانپزشکی، بازی دندانپزشکی و در نهایت، درنظرگرفتن جایزه برای ستایش شجاعت او در طول پرکردن دندان از بهترین راه‌ها برای کاهش ترس کودک محسوب می‌شوند.
سخن پایانی
ترس از دندانپزشکی نه‌تنها در کودکان بلکه در بزرگسالان هم دیده می‌شود. اگر خوب دقت کنیم، معمولاً این موضوع به کودکی افراد و اولین برخوردشان با دندان‌پزشک، ارتباط دارد. در واقع، یکی از علت‌های وجود این ترس، استفاده از خدمات کلینیک‌هایی است که بدون توجه به وضعیت روحی و ترس کودکان، فقط به‌دنبال انجام کارشان هستند. در کلینیک دندانپزشکی دکتر آیت، می‌توانید مسئولیت پرکردن دندان کودکان خود را بدون نگرانی به دندان‌پزشکان متخصص و آشنا به وضعیت ویژه کودکان و ترس‌هایشان بسپارید.
