دندان مصنوعی متحرک راه‌حلی محبوب و موثر برای افرادی است که چند دندان یا تمام دندان‌های طبیعی خود را به دلایل مختلف مانند سن، بیماری یا آسیب ازدست داده‌اند. دندان‌های مصنوعی برای بازگرداندن عملکرد و زیبایی ظاهری چهره طراحی شده‌اند و به بیماران کمک می‌کنند با اطمینان غذا بخورند، صحبت کنند و لبخند بزنند. ما در کلینیک دندانپزشکی دکتر آیت با بهره‌مندی از توان متخصصان دندانپزشکی مجرب در حوزه پروتز، طیف گسترده‌ای از خدمات برای نصب، تنظیم و نگهداری دندان‌های مصنوعی را با بهترین کیفیت و مناسب‌ترین قیمت ارائه می‌دهیم. در این مقاله قصد داریم درباره مراحل ساخت دندان مصنوعی، نحوه استفاده، مراقبت، انواع و مزایا و معایب این پروتزهای متحرک صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
دندان مصنوعی متحرک چیست؟
پروتزهای متحرک که بیشتر به‌عنوان دندان مصنوعی شناخته می‌شوند، از موادی مانند اکریلیک و فلز ساخته می‌شوند که روی لثه ها یا دندان‌های باقیمانده، قرار می‌گیرند تا به‌نظر برسد که بیمار هنوز مجموعه کاملی از دندان‌ها را دارد. دندان مصنوعی همچنین به بیمارانی که بیشتر دندان‌های خود را ازدست داده‌اند، کمک می‌کند تا غذا بجوند و عادی صحبت کنند.
چه کسانی نیاز به دندان مصنوعی متحرک دارند؟
با اینکه دندان مصنوعی متحرک می‌تواند به مراجعان کمک کند تا لبخندی زیبا داشته باشند؛ اما برای همه بیماران مناسب نیست. کاندیدای ایدئال برای این نوع دندان، افرادی هستند که به‌میزان قابل‌توجهی دندان‌هایشان را ازدست داده‌اند؛ اما هنوز مقدار کافی بافت لثه و استخوان فک سالم برای جایگذاری دندان مصنوعی دارند. بسته به تشخیص دندانپزشک، ممکن است پروتز کامل یا جزئی توصیه شود. اگر مطمئن نیستید که کاندیدای واجد شرایط هستید، با دندانپزشک خود مشورت کنید.
مراحل ساخت و نصب دندان مصنوعی متحرک
برای ساخت پروتزهای مصنوعی دندان باید مراحل زیر طی شوند:
مرحله اول: کشیدن دندان‌ها
اولین مرحله، مشاوره و معاینه توسط دندانپزشک متخصص است. دندانپزشک ابتدا سلامت دهان و دندان بیمار را ارزیابی و تاریخچه پزشکی را بررسی می‌کند و نیازها و انتظارات او را مورد بحث قرار می‌دهد. در این مرحله دندان‌های آسیب‌دیده و غیرقابل‌بازگشت یا غیرقابل‌کاربرد، کشیده و حذف می‌شوند.
مرحله دوم: قالب‌گیری دندان
در این مرحله، دندانپزشک با استفاده از یک سینی حاوی ماده قالب‌گیری نرم، یک قالب اولیه از فک بالا و پایین بیمار می‌گیرد. از این قالب‌ها برای ایجاد یک مدل از دهان بیمار استفاده می‌شود. این مرحله تضمین می‌کند که دندان‌های مصنوعی به‌درستی و در یک راستا در فک بیمار قرار می‌گیرند.
مرحله سوم: آماده سازی توسط لابراتوار
پروتزهای مصنوعی در آزمایشگاه دندانپزشکی، پس‌از ساخت کاملاً صیقلی و تکمیل می‌شوند تا شبیه دندان‌ها و لثه‌های طبیعی به‌نظر برسند. سپس دندانپزشک تناسب، راحتی و عملکرد دندان مصنوعی را در دهان بیمار بررسی می‌کند و تنظیمات جزئی را برای اطمینان از تناسب پروتز انجام می‌دهد. بعد از آن، دندانپزشک دستورالعمل‌هایی را در مورد نحوه قراردادن، برداشتن و مراقبت از دندان مصنوعی ارائه می‌دهد. معاینات منظم دندانپزشکی نیز کمک می‌کنند تا اطمینان حاصل شود که پروتزها در دهان به‌راحتی جا گرفته‌اند.
نحوه استفاده از دندان مصنوعی متحرک
استفاده از پروتزهای متحرک باید راحت باشد و عملکرد خوب و زیبایی را ارائه دهد. برای گذاشتن پروتز بالا و پایین، باید هرکدام از آن‌ها را در دهان بگذارید و با فشاردادن محکم با انگشتان خود در جای خود قرار دهید تا مطمئن شوید که به‌درستی قرار گرفته‌اند. استفاده از آینه در این دوران می‌تواند مفید واقع شود.
مراقبت از پروتز متحرک دندان
برای مراقبت از دندان مصنوعی متحرک باید بهداشت را رعایت کنید. بعد از هر وعده غذایی، پروتزهای مصنوعی خود را بردارید و زیر شیر آب بشویید تا ذرات غذا ازبین برود. همچنین:
- دندان‌های مصنوعی خود را هر روز با یک مسواک نرم و خمیردندان مخصوص غیرساینده مسواک بزنید. از استفاده از خمیردندان معمولی خودداری کنید؛ چون ممکن است بیش‌ازحد ساینده باشد.
- پروتزهای مصنوعی خود را هر شب، قبل از خواب در محلول تمیزکننده دندان مصنوعی یا آب ساده خیس کنید. این کار به مرطوب نگه‌داشتن و حفظ شکل آن‌ها کمک می‌کند.
- هر روز صبح قبل از قرار دادن دندان مصنوعی، لثه، زبان و سقف دهان خود را مسواک بزنید. این کار به حذف پلاک و تحریک گردش خون کمک می‌کند.
- از یک دهان‌شویه ملایم برای شادابی و تمیزی دهان خود استفاده کنید.
- از افتادن دندان‌های مصنوعی جلوگیری کنید و مواد غذایی سخت مانند آجیل را با دندان نشکنید.
- از آب داغ برای تمیز‌کردن یا خیس‌کردن دندان مصنوعی خود استفاده نکنید.
انواع دندان مصنوعی متحرک
اگر یک یا حتی تمام دندان‌هایتان را ازدست داده باشید، ممکن است خوردن یا صحبت‌کردن برایتان دشوار شده باشد. برای حل این مساله ممکن است گزینه‌های مختلفی را پیش‌رویتان ببینید که در ادامه درباره آن‌ها صحبت خواهیم کرد.
دندان مصنوعی کامل
پروتزهای کامل که به‌عنوان دندان مصنوعی کامل نیز شناخته می‌شوند، برای جایگزینی تمام دندان‌های طبیعی فک بالا یا پایین طراحی شده‌اند. فرآیند ساخت و نصب پروتزهای کامل شامل چندین مرحله دقیق برای اطمینان از تناسب و عملکرد مناسب است. دقت این فرآیند تضمین می‌کند که دندان مصنوعی ظاهر، راحتی و عملکرد طبیعی را برای بیمار به ارمغان بیاورد.
دندان مصنوعی تکه‌ای پروتز پارسیل
پروتز جزئی متحرک یا پروتز پارسیل، با کمک گیره‌هایی روی بافت نرم دهان نصب می‌شود و تفاوت اصلی آن با ایمپلنت در این است که یک یا چند دندان مصنوعی برای پر‌کردن شکاف‌های موجود توسط پروتز پارسیل به هم متصل می‌شوند. پروتزهای جزئی به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که به‌خوبی در اطراف دندان‌های طبیعی قرار بگیرند و جای خالی دندان‌های ازدست‌رفته را پُر کنند. پروتز جزئی ثابت که معمولاً به‌عنوان بریج هم شناخته می‌شود، با پروتز پارسیل متحرک متفاوت و یک گزینه نیمه‌دائمی است که فقط توسط دندانپزشک برداشته می‌شود.
پروتزهای پارسیل به‌صورت سفارشی ساخته می‌شوند و معمولاً متصل به پایه پلاستیکی صورتی یا لثه‌ای هستند که با خط لثه طبیعی شما مطابقت دارد و به دندان مصنوعی اجازه می‌دهد با دندان‌های موجود هماهنگ شود. این دندان‌ها می‌توانند در تمام طول روز استفاده شوند؛ اما بسته به سطح راحتی، باید آن‌ها را در هنگام شب از دهان بیرون بیاورید و در یک ظرف آب قرار دهید تا از خشک‌شدن، ترک‌خوردن یا تاب‌برداشتن آن‌ها جلوگیری شود.
انواع دندان مصنوعی تکه‌ای پارسیل
3 نوع دندان مصنوعی متحرک پارسیل وجود دارد.
پروتز پارسیل پایه فلزی
این پروتزها دارای پایه فلزی هستند که اغلب از آلیاژ کبالت-کروم ساخته می‌شود. پایه فلزی با اتصال به دندان‌های طبیعی در دهان شما محکم می‌ماند. بسته به نوع اتصال، فلز ممکن است قابل‌مشاهده باشد؛ بنابراین اگر زیبایی ظاهری برای شما مهم است، این موضوع را با دندانپزشک خود در میان بگذارید. به‌طورکلی، پروتزهای پایه فلزی و آکریلیک به‌علت زیبایی ظاهری کمتر، طرفداران کمتری هم دارند.
پروتز پارسیل اکریلیک
پروتزهای اکریلیک از مواد صورتی رنگی ساخته شده‌اند که روی بافت نرم دهان قرار می‌گیرند و اغلب به‌عنوان نگهدارنده موقت عمل می‌کنند تا زمانی که یک دندان مصنوعی دائمی جایگزین آن‌ها شود. این پروتزها دارای پایه آکریلیکی بسیار مستحکم و دارای قوام بالا هستند و معمولاً برای بیماران مبتلا به بیماری‌های پریودنتال پیشرونده، که ممکن است در طول زمان دندان‌های بیشتری را ازدست بدهند و نیاز به پروتزهای جزئی قابل‌اصلاح داشته باشند، ایدئال هستند.
پروتز پارسیل ژله‌ای یا فلکسی
یکی دیگر از گزینه‌های زیبا و سبک‌وزن برای بیماران پروتزهای ژله‌ای هستند و از ماده‌ای به نام Valplast ساخته می‌شوند که یک ترکیب نایلونی نرم است که برای تناسب با دهان بیمار، قالب‌گیری تزریقی می‌شود. این پروتزها دارای پایه نرم، انعطاف‌پذیر، بادوام و بدون ایجاد حساسیت هستند.
مزایای دندان مصنوعی پارسیل
پروتزهای منحصربه‌فرد پارسیل می‌توانند مزایایی را ارائه دهند که پروتزهای سنتی فاقد آن هستند. برخی از مزایای این دندان مصنوعی متحرک، عبارت‌اند از:
- انعطاف‌پذیر و مقاوم هستند و به‌راحتی نمی‌شکنند؛
- پروتزهای معمولی از مواد سختی تشکیل شده‌اند که ممکن است روی بافت نرم لثه ساییده شوند و ایجاد سوزش و زخم کنند؛ اما پروتزهای پارسیل از مواد نرم‌تری ساخته شده‌اند که لثه را زخم نمی‌کند؛
- نیازی به چسب ندارند، که می‌تواند تحریک دهان را کاهش دهد؛
- اغلب از مواد صورتی روشن منعطف تشکیل شده‌اند که به لثه ها اجازه می دهد تا به‌طور طبیعی دیده شوند؛
- افزایش قابلیت جویدن؛
- بهبود ظاهر چهره؛
- حفظ سلامت دهان و جلوگیری از عوارض جانبی ناشی از نداشتن دندان؛
- راحتی و سهولت در استفاده؛
- قابلیت تعویض و جایگزینی.
معایب دندان مصنوعی پارسیل
برخی از معایب در استفاده از دندان مصنوعی متحرک پارسیل وجود دارد که باید قبل‌از صحبت با دندانپزشک خود درنظر داشته باشید:
- مواد مورد استفاده در پروتزهای جزئی می‌توانند مستعد تجمع باکتری باشند. به‌همین دلیل، رعایت بهداشت دهان و دندان و مسواک زدن روزانه برای نگهداری از دندان مصنوعی پارسیل بسیار مهم است. عدم انجام این کار می‌تواند منجر به التهاب و بیماری لثه شود.
- پروتزهای پارسیل با وجود کیفیت و استحکام؛ اما به‌راحتی ترمیم نمی‌شوند و اگر بشکنند باید عوض شوند.
- این پروتزها برای کسانی که به‌دنبال گزینه جایگزین دائمی برای دندان هستند که طبیعی‌تر است و نیاز به نگهداری کمتری دارد، مناسب نیستند.
معایب دندان مصنوعی متحرک کامل
یکی از مهم‌ترین معایب پروتزهای متحرک عدم ثبات آن‌ها است که باعث می‌شود در حین غذاخوردن یا صحبت کردن، لیز بخورند یا شُل شوند و از دهان بیفتند و باعث ناراحتی و خجالت شوند. همچنین، با گذشت زمان، پروتزهای متحرک می‌توانند تحلیل بافت لثه و استخوان زیرین را تسریع کنند که می‌تواند ساختار صورت را تغییر دهد و نیاز به تنظیمات یا جایگزینی داشته باشد.
پروتزهای متحرک می‌توانند توانایی شما را برای جویدن درست غذا مختل کنند و گاهی باعث مشکلات گوارشی شوند و ازآنجاکه به‌خوبی به لثه نمی‌چسبند (مخصوصاً برای افرادی که مشکل خشکی دهان دارند)، استفاده از آن‌ها بدون چسب معمولاً دشوار است.
علاوه‌براین، این دندان‌ها برای تمیز‌کردن باید از دهان خارج شوند که برای اکثر مردم، یک نکته منفی تلقی می‌شود. و البته ذرات غذا هم اغلب در زیر آن‌ها گیر می‌کند و ناراحت‌کننده است.
مزایای دندان مصنوعی کامل متحرک
اگر بیمار تمام یا بیشتر دندان‌های طبیعی خود را ازدست داده باشد یا اگر دندان‌های باقیمانده در وضعیت نامناسبی قرار داشته باشند، استفاده از پروتز ضروری است. مزایای دندان مصنوعی متحرک کامل، عبارت‌اند از:
- کاهش مشکلات مربوط به غذاخوردن و صحبت‌کردن؛
- زیبایی ظاهری؛
- افزایش اعتمادبه‌نفس بیمار.
فیلیپر یا پروتز متحرک تک دندان
فلیپر که به‌عنوان پروتز متحرک تک دندانی نیز شناخته می‌شود، نوعی پروتز جزئی موقت است که برای جایگزینی یک یا چند دندان ازدست‌رفته طراحی شده است. فلیپرها اغلب به‌عنوان یک راه‌حل موقت در زمان انتظار برای ترمیم دائمی دندان، مانند ایمپلنت دندان یا بریج استفاده می‌شوند. در دندانپزشکی اطفال هم ممکن است از یک فلیپر برای نگه‌داشتن فضای دندان ازدست‌رفته تا زمانی که تمام دندان‌های دائمی کودک رویش پیدا کنند، استفاده شود.
فلیپرها معمولاً از مواد اکریلیک ساخته می‌شوند و شبیه دندان طبیعی هستند که به پایه متصل شده‌اند. این پایه روی خط لثه قرار می‌گیرد و با یک سیم نگهدارنده که ممکن است دارای گیره‌هایی باشد، به دندان‌های مجاور متصل می‌شود. آن‌ها همچنین گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه هستند که می‌توانند به بازیابی هرچند موقت لبخند و اعتمادبه‌نفس شما کمک کنند. فلیپرها طوری طراحی شده‌اند که طبیعی به‌نظر برسند و با دندان‌های اطراف هماهنگ شوند.
مزایای دندان مصنوعی متحرک فیلیپر
فلیپرها می‌توانند راه‌حلی عالی برای کودکان و بزرگسالانی باشند که یک یا چند دندان خود را ازدست داده‌اند. آن‌ها در دهان طبیعی به‌نظر می‌رسند و سبک و راحت هستند. علاوه‌براین، برای نگه‌داشتن به هیچ چسب اضافی یا مواد دیگری نیاز ندارند. فلیپرها گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه برای بازگرداندن لبخند شما محسوب می‌شوند و برخلاف سایر پروتزها، به‌سرعت قابل‌جایگزینی در دهان هستند.
معایب دندان مصنوعی متحرک فیلیپر
اگرچه فلیپرهای دندان ممکن است راه‌حلی ایده‌آل برای جایگزینی دندان‌های ازدست‌رفته به‌نظر برسند؛ اما چند عیب هم دارند. اولین مورد اینکه این پروتزها دائمی نیستند و باید با احتیاط استفاده شوند؛ چون دوام دندان‌های مصنوعی پارسیل یا کامل را ندارند. به‌همین‌دلیل اگر فشار زیادی روی آن‌ها وارد شود، به‌راحتی می‌شکنند یا لق می‌شوند. همچنین، سیم‌هایی که فلیپرها را در جای خود نگه می‌دارند، ممکن است باعث ساییدگی و ایجاد درد شوند که می‌تواند غذاخوردن را سخت کند.
دندان مصنوعی ژله‌ای
پروتزهای ژله‌ای که به‌عنوان پروتزهای فلکسی یا انعطاف‌پذیر نیز شناخته می‌شوند، از مواد نرم‌تر و انعطاف‌پذیرتری در مقایسه با پروتزهای سخت اکریلیک سنتی ساخته شده‌اند. این پروتزها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که عملکرد راحت‌تر و طبیعی‌تری را برای بیماران، به‌ویژه افرادی که ممکن است در استفاده از دندان‌های مصنوعی معمولی مشکل داشته باشند، فراهم کنند. مواد منعطف این پروتز به پایه دندان مصنوعی اجازه می‌دهد تا خم شود و بیشتر با خطوط لثه مطابقت داشته باشد. همچنین، این پروتزها طوری طراحی شده‌اند که با رنگ طبیعی لثه‌ها و دندان‌ها ترکیب شوند و ظاهر طبیعی‌تری را ارائه دهند.
سخن پایانی
ما اهمیت یک لبخند سالم و زیبا را درک می‌کنیم. به‌همین‌دلیل، چه نیاز به دندان مصنوعی متحرک کامل و چه نیاز به پروتز پارسیل داشته باشید، تیم متخصصان باتجربه ما در کلینیک دندانپزشکی دکتر آیت، در روزهای مختلف هفته آماده ارائه خدمات طراحی و ساخت پروتزهای باکیفیت متناسب با نیازهای منحصربه‌فرد هستند. ما با کمک تکنولوژی روز و تعهد به راحتی و رضایت شما، روند تهیه پروتزهای متحرک را بدون استرس خواهیم کرد. پس همین امروز مشاوره رایگان خود را برنامه‌ریزی کنید و با تماس با ما اولین قدم را به‌سمت لبخندی جذاب‌تر و مطمئن‌تر بردارید.
