ازدست‌رفتن دندان ممکن است در هر سنی و به هر دلیلی پیش بیاید. نکته مهم در این پروسه حفظ آرامش، مراجعه به دندانپزشک و پیداکردن روش‌هایی برای جایگزین‌کردن دندان ازدست‌رفته است. خوشبختانه امروزه با پیشرفت علم پزشکی به‌خصوص در حوزه کاشت دندان دیگر نگرانی از بابت جای خالی دندان و مشکلاتی که می‌تواند به وجود بیاورد، وجود ندارد و شما می‌توانید به‌راحتی جای خالی دندان ازدست‌رفته را در کلینیک‌های معتبر و تخصصی کاشت دندان تکی مانند کلینیک دندانپزشکی دکتر آیت پُر کنید. در ادامه با ما همراه شوید تا صفرتاصد روش‌های مختلف جایگزین‌کردن دندان تکی ازدست‌رفته را برایتان شرح دهیم.
ایمپلنت تک دندان چیست؟
در برخی از مواقع به هر دلیلی یکی از دندان‌ها ممکن است دچار پوسیدگی شدید یا آسیب‌های فیزیکی مانند تصادف، ضربه و … شوند. پزشک ممکن است در این حالت، کشیدن دندان آسیب‌دیده را برای جلوگیری از صدمه به سایر دندان‌ها تجویز کند. نتیجه این فرایند، خالی‌شدن جای دندان آسیب‌دیده خواهد بود و شما باید برای جلوگیری از ایجاد مشکلات در بلع غذا، صحبت‌کردن، مشکلات گوارشی و حتی کاهش اعتمادبه‌نفس به‌دلیل نقص ظاهری به‌دنبال راه‌حلی برای جایگزین‌کردن دندان ازدست‌رفته باشید.
کاشت دندان تکی یا همان ایمپلنت دندان یکی از کاربردی‌ترین روش‌ها برای پرکردن جای خالی دندان ازدست‌رفته شما است و پزشک متخصص کاشت ایمپلنت می‌تواند به‌راحتی این فرایند را برای شما انجام دهد.
به‌تأخیرانداختن کاشت دندان پیامدهای منفی بسیاری دارد و می‌تواند باعث تحلیل‌رفتن لثه، جابه‌جا‌شدن دندان‌های مجاور و کاهش تراکم استخوان فک شود. خوشبختانه مراحل کاشت ایمپلنت تکی نسبت به ایمپلنت چند دندان با سرعت بیشتری انجام می‌شود و طول دوران نقاهت شما به‌شکل قابل‌توجهی کاهش پیدا می‌کند.
حفظ ظاهر زیبا و شکل طبیعی دندان‌ها، پیشگیری از تحلیل استخوان لثه، اصلاح طرح لبخند، نگهداری و مراقبت آسان، طول عمر دائمی، نقاهت کوتاه، استحکام و مقاومت بالا، عدم نیاز به تراش‌خوردن دندان‌های مجاور و … تنها بخشی از مزایای استفاده از روش کاشت دندان تکی است.
گزینه‌های قابل‌بررسی برای جایگزینی تک دندان
ازدست‌دادن دندان به هر دلیلی ممکن است. این مهم است که شما روش‌های مختلفی برای جایگزین‌کردن دندان ازدست‌رفته دارید و می‌توانید به‌راحتی با کاشت دندان، انواع بریج، انواع پروتزهای دندانی و … جای خالی دندان خود را پُر کنید. مهارت پزشک در انتخاب روش مناسب و تکمیل روند درمان شما اهمیت زیادی خواهد داشت.
انواع روش کاشت دندان
خوشبختانه کاشت دندان تکی به روش‌های مختلفی امکانپذیر است که مناسب‌ترین این روش‌ها با توجه به وضعیت سلامت فک و دندان‌های شما، بودجه و نظر پزشک تعیین می‌شود. متداول‌ترین روش‌های کاشت دندان عبارت‌اند از:
ایمپلنت
یکی از بهترین روش‌های کاشت، ایمپلنت دندان است. در طی این روش، یک پیچ تیتانیومی که به‌عنوان پایه ایمپلنت شناخته می‌شود در استخوان فک شما قرار می‌گیرد و عملکردی مشابه ریشه دندان مصنوعی دارد که پس‌از مدتی قرار است تاج دندان بر روی آن نصب شود. ظاهر ایمپلنت بسیار طبیعی، زیبا و کاملاً همرنگ دیگر دندان‌ها است و ضمن ماندگاری و طول عمر بالا از تحلیل‌رفتن لثه شما جلوگیری می‌کند.
روکش دندان
یکی دیگر از روش‌ها برای کاشت دندان تکی که تنها ریشه برایش باقی مانده است استفاده از روکش‌های دندانی است. در طی این روش، ریشه دندان توسط متخصص ریشه عصب‌کشی و به‌کمک کامپوزیت، تاج دندان بازسازی می‌شود. روکش مناسب توسط دندانپزشک انتخاب می‌شود و روی سطح دندان قرار می‌گیرد. سپس پزشک با توجه به فرم دیگر دندان‌ها و راحتی شما در چفت‌کردن دندان‌هایتان روی هم، آن را تراش می‌دهد تا به یک فرم مطلوب برسد.
بریج دندان
یکی از کاربردی‌ترین روش‌ها برای جایگزین‌کردن تک‌دندان ازدست‌رفته استفاده از بریج دندان یا همان پل‌های دندانی است. در طی این روش، دندان‌های مجاور تا جایی که بتوانند تکیه‌گاهی برای پل دندانی باشند تراش می‌خورند و یک بریج دندانی در محل خالی از دندان قرار می‌گیرد و ثابت می‌شود. این بریج‌های دندانی در صورت مراقبت صحیح می‌توانند بین ۱۰ تا ۱۵ سال عمر مفید داشته باشند.
مریلند بریج
مریلند بریج نوع دیگر از پل‌های دندانی است که عموماً برای پرکردن فضای خالی دندان‌های جلو کاربرد دارد. در طی این روش، دندان‌های مجاور تراشی بسیار کمتر از روش پیشین می‌خورند تا بتوانند پایه بریج را که به‌کمک کامپوزیت در پشت دندان می‌چسبد، ثابت نگه دارند.
بریج FRC
با استفاده از روش بریج FRC رشته فیبرهای تقویت‌شده با کامپوزیت دندان، جای خالی دندان ازدست‌رفته را پر می‌کنند. نکته مهمی که در استفاده از این روش وجود دارد این است که هم دندان‌های مجاور کمتر تراش می‌خورند و هم نیاز به قالب‌گیری وجود ندارد و دندان جدید تنها در یک جلسه در همان کلینیک آماده می‌شود. نکته منفی بریج‌های FRC مقاومت و استحکام پایین آن‌ها است و به‌همین‌علت هم بیشتر برای دندان‌های جلو که تحت فشار و سایش کمتری هستند مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ترانسپلنت
روش ترانسپلنت یکی از قدیمی‌ترین روش‌های جایگزین‌کردن دندان ازدست‌رفته است. در طی این روش، یکی از دندان‌های سالم بیمار کشیده و جایگزین دندان ازدست‌رفته بیمار که احتمالاً اهمیت بیشتری از دندان پیشین دارد، می‌شود. در گذشته عموماً دندان عقل، جایگزین دندان‌های آسیاب اول بیمار می‌شد و بیمار می‌توانست به همان کیفیت پیش از دندان آسیاب خود استفاده کند.
دندان مصنوعی
یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای جایگزین‌کردن دندان ازدست‌رفته استفاده از دندان مصنوعی به‌شکل کامل و تکی است. فردی که تمام یا بخش زیادی از دندان‌های خود را از دست داده باشد می‌تواند با استفاده از پروتز دندان کامل که از پیش قالب‌گیری می‌شود، جای خالی همۀ دندان‌های خود را پر کند.
این روش به‌دلیل هزینه پایین نسبت به سایر روش‌های مرسوم و همچنین طول عمر و ماندگاری بالا، محبوبیت زیادی دارد و اگر بیمار حساسیت خاص و یا بیماری لثه نداشته باشد می‌تواند به‌راحتی از این پروتزها استفاده کند.
دندان مصنوعی ثابت
استفاده از دندان مصنوعی ثابت روش مرسوم دیگری است که در پروسه جایگزین‌کردن دندان ازدست‌رفته موردتوجه قرار می‌گیرد. این پروتزها به‌کمک ۴ تا ۶ پایه ایمپلنت درون فک بیمار ثابت می‌شوند و دیگر نگرانی‌های پروتز دندانی متحرک در این روش وجود نخواهد داشت.
دندان مصنوعی تکی
پروتزهای دندانی تک با توجه به مزایای فوق‌العاده‌شان از بهترین روش‌ها برای جایگزین‌کردن دندان‌های ازدست‌رفته محسوب می‌شوند؛ چراکه این روش هم ارزان است و بدون تراش‌خوردن دندان‌های مجاور انجام می‌شود.
این پروتزها از جنس اکریلیک هستند و پس‌از قالب‌گیری در لابراتوار آماده می‌شوند. سپس در طی یک جلسه پزشک این پروتزهای دندانی را به‌کمک گیره و قلاب مخصوص در دهان بیمار چفت می‌کند و بیمار می‌تواند به‌راحتی هر زمانی که خواست آن را از دهان خود خارج کند. رعایت نکات مراقبتی در استفاده از این روش اهمیت زیادی دارد؛ چراکه ممکن است بیمار با عدم رعایت بهداشت به دندان‌های مجاور آسیب زیادی بزند و باعث پوسیدگی کامل آن‌ها شود.
دندان متحرک تکی چیست؟
پروتز دندان مصنوعی متحرک که میان دندانپزشکان با نام پروتز پارسیل یا جزئی نیز شناخته می‌شود یک نوع دندان مصنوعی با قابلیت جابه‌جایی است که از جنس فلز یا پلاستیک مخصوص ساخته می‌شود و به کمک پایه‌ها و گیره‌ها یا به دندان‌های مجاور متصل یا به بافت لثه چسبیده می‌شود.
مزایای دندان متحرک تکی
دندان مصنوعی متحرک تکی مزایایی دارد که استفاده از این روش را برای بیمار منطقی می‌کند. مزایای استفاده از دندان متحرک تکی عبارت‌اند از:
- دندان مصنوعی متحرک تکی، کم‌هزینه‌ترین روش ممکن برای جایگزین‌کردن دندان ازدست‌رفته است.
- این دندان‌ها نیاز به مراقبت پیچیده‌ای ندارند و با همان رعایت نکات بهداشتی روزانه می‌توان تا سال‌ها از این پروتزها بدون ایجاد هیچ مشکلی استفاده کرد.
- فرایند معاینه، قالب‌گیری، آماده‌سازی و نصب پروتز دندان تکی بسیار سریع‌تر از روش‌های مشابه است و در چند جلسه محدود انجام می‌شود. بدین ترتیب بیمار نیاز نیست چندین ماه بدون دندان باقی بماند.
معایب دندان متحرک تکی
در کنار مزایای کاربردی این روش کاشت دندان تکی معایبی نیز دارد که در این بخش به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- دندان‌های مصنوعی متحرک تکی اگرچه همرنگ و هم‌شکل دیگر دندان‌ها ساخته می‌شوند؛ اما نسبت به دیگر روش‌های مرسوم مانند ایمپلنت، ظاهری غیرطبیعی خواهد داشت.
- دندان‌های مصنوعی تکی ممکن است به‌دلایل مختلفی مانند تحلیل‌رفتن لثه هنگام غذاخوردن و صحبت‌کردن لق شوند.
- گیره‌های فلزی این پروتزها که روی دندان‌های مجاور قرار می‌گیرد در طولانی‌مدت منجر به آسیب‌های جدی به دندان‌های مجاور خواهند شد.
مراحل کاشت دندان تکی
کاشت دندان تکی مراحل مختلفی دارد که هر یک از آن‌ها باید به‌شکل درست و اصولی انجام شود تا نتیجه نهایی برای شما و پزشکتان رضایت‌بخش باشد.
معاینه و بررسی
اولین مرحله، معاینه و بررسی کامل دندان و لثه توسط پزشک است. این مرحله با معاینه حضوری و رادیوگرافی از دهان و دندان انجام می‌شود و هدف از انجام آن شناسایی دندان‌های پوسیده، بررسی وضعیت لثه و بیماری‌های دندانی است. درصورتی‌که مشکلی در این مرحله وجود نداشته باشد با نظر پزشک برای مرحله بعد آماده خواهید شد.
عکس‌برداری و قالب‌گیری
مرحله دوم کاشت دندان تکی، عکس‌برداری و قالب‌گیری است که نتیجه آن برای ساخت ایمپلنت، روکش، پروتز و هر چیز دیگری در لابراتوار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
جراحی ایمپلنت
مرحله سوم مرحله جراحی لثه است که اهمیت بسیار زیادی دارد. در طی این مرحله، پزشک پس‌از بی‌حسی موضعی یک برش کوچک با ابزار ظریف در لثه شما ایجاد می‌کند و پایه تیتانیومی ایمپلنت را در استخوان لثه‌تان قرار می‌دهد.
نصب روکش دندان
پس‌از جراحی لثه شما باید دوران نقاهت چند ماهه خود را بگذرانید تا پایه ایمپلنت به‌طور کامل با استخوان فک شما جوش بخورد. در طی گذراندن دوران نقاهت رعایت نکات مراقبتی و بهداشتی مانند مسواک‌زدن و عدم مصرف غذاهای سفت و آسیب‌زننده اهمیت زیادی خواهد داشت.
پس‌از گذراندن چند ماه نقاهت شما باید مجددا برای نصب روکش یا تاج دندان که در لابراتوار آماده شده است به کلینیک مراجعه کنید. روکش دندان یا همان تاج دندان شما اگر از مواد مرغوب تشکیل شده باشد ظاهر و رنگی درست مشابه ظاهر و رنگ طبیعی دیگر دندان‌های شما خواهد داشت.
مراقبت‌های پس‌از کاشت دندان تکی
پس‌از کاشت دندان، شما باید نکات مراقبتی و بهداشتی را جدی بگیرید تا ضمن افزایش طول عمر ایمپلنت، سلامت لثه و دندان‌های مجاور را نیز تضمین کنید. مهم‌ترین نکات مراقبتی پس‌از کاشت دندان تکی عبارت‌اند از:
- پس‌از گذراندن مرحله جراحی ایمپلنت یقیناً لثه شما کمی خون‌ریزی خواهد داشت و برای کنترل آن پزشک از یک گاز استریل مخصوص استفاده خواهد کرد. این گاز استریل را نباید تا ۳۰ دقیقه پس‌از جراحی از دهان خود خارج کنید.
- دندانپزشک برای کنترل درد، التهاب و جلوگیری از ایجاد عفونت در ناحیه جراحی‌شده، آنتی‌بیوتیک و مسکن‌های مخصوص را تجویز می‌کند و شما باید طبق دستور پزشک داروها را مصرف کنید.
- رعایت رژیم غذایی مناسب به‌خصوص در دوران نقاهت و روزهای اولیه پس‌از جراحی اهمیت زیادی دارد. در طی این دوران به‌هیچ‌وجه نباید غذاهای سفت مصرف کنید و بهتر است رژیم غذایی بر پایه مایعات و غذاهای نرم داشته باشید. از جویدن غذا با ناحیه جراحی‌شده و مصرف غذاهای داغ نیز خودداری کنید.
- مشخصا باید در طی این دوران و حتی پس‌از این هم بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کنید و حتماً در طی روز دو بار مسواک بزنید و پس‌از مسواک شبانه حتماً نخ دندان بکشید. استفاده از دهان‌شویه‌های ملایم نیز به شما کمک خواهد کرد.
- پس‌از جلسه جراحی بهتر است حتماً استراحت کافی داشته باشید تا هم طول دوران نقاهتتان کوتاه شود و هم پایه ایمپلنت به‌سرعت با لثه شما پیوند بخورد.
- معاینات دوره‌ای خود را فراموش نکنید و طبق برنامه معین برای بررسی وضعیت لثه و ایمپلنت حتماً به کلینیک مراجعه کنید تا در صورت وجود مشکل به‌سرعت برطرف شود.
- پیش، حین و پس‌از جراحی و کاشن ایمپلنت از مصرف سیگار و دخانیات جداً خودداری کنید. مصرف سیگار می‌تواند باعث ایجاد حفره در موضع کاشت دندان شود و روند درمان کامل شما را به تأخیر بیندازد.
- به‌هیچ‌عنوان ایمپلنت و موضع جراحی را لمس و دستکاری نکنید و اجازه دهید کاملاً ترمیم پیدا کند.
سخن پایانی
کاشت دندان تکی و پرکردن جای خالی دندانی که به هر دلیلی از دست رفته است، باید تحت نظر دندانپزشک متخصص و مجرب و در بهترین کلینیک‌ها با پیشرفته‌ترین ابزار و تجهیزات انجام شود. کلینیک دندانپزشکی دکتر آیت با درنظرگرفتن همۀ شرایط و با حضور مجرب‌ترین متخصصان کاشت دندان در کشور می‌تواند صفرتاصد این فرایند را به‌طور کامل انجام دهد.
