دندان‌های شلوغ و نامرتب، ناهنجاری‌های فکی، زاویه بدشکل دندان‌ها، فاصله‌های بین دندانی… همه‌وهمه باعث می‌شود که شما به فکر راه چاره‌ای باشید که به لبخندی بی‌نقص و زیبا دست پیدا کنید! انتخاب روش تخصصی و اصولی ارتودنسی در کلینیک‌های خوشنام و معتبری مانند کلینیک دندانپزشکی دکتر آیت، همان چیزی است که تمام انتظاراتتان را از لبخندی بی‌نظیر، برآورده می‌کند؛ اما اگر می‌خواهید به‌سراغ این روش پرطرفدار بروید، ابتدا باید بدانید که چه سنی را برای اثرگذاری سریع و فوق‌العاده این روش درمانی انتخاب کنید. در این مقاله با بهترین سن برای ارتودنسی آشنا می‌شوید و از رازهای این راهکار طلایی سردرمی‌آورید.
چرا توجه به سن مناسب ارتودنسی اهمیت دارد؟
تعداد زیادی از افراد، مشکلات متعدد ارتودنسی دارند و هرگز تحت‌درمان قرار نگرفته‌اند. اگر جزو این دسته از افراد هستید، باید بدانید که این مشکلات، به‌مرورزمان، عمق بیشتری پیدا و شما را با دوره طولانی‌تری از درمان ناهنجاری دندانی، روبه‌رو می‌کند. درحالی‌که با دانستن سن مناسب ارتودنسی می‌توانید علاوه‌براینکه از مشکلات جدی‌تر در بزرگسالی جلوگیری کنید، باعث کاهش طول دوره درمان نیز شوید؛ یعنی به‌عبارت دیگر درصورتی‌که بدون توجه به سن مناسب ارتودنسی، به زندگی خود ادامه دهید و این راهکار درمانی-زیبایی را پشت‌گوش بیندازید، باعث دردسرهایی مانند مشکلات حاد دندانی، افزایش طول دوره درمان و بالارفتن هزینه‌های درمان در آینده می‌شوید.
فاکتورهای مؤثر در تعیین زمان مناسب برای ارتودنسی
پزشک متخصص برای اینکه بتواند بهترین زمان را برای شروع فرایند ارتودنسی شما انتخاب کند، چند فاکتور مهم را درنظر می‌گیرد:
- نوع ناهنجاری: هر فرد می‌تواند با مشکلات متفاوت فک و دندان، دست‌وپنجه نرم کند. ممکن است یک بیمار نیاز به تغییرات جزئی در نامرتبی چند دندان جلویی داشته باشد، در حالی‌که پزشک برای بیمار دیگری، درمان کامل فک بالا و پایین را تشخیص دهد. این موضوع، اثر تعیین‌کننده‌ای بر زمان ارتودنسی شما می‌گذارد.
- رشد دندانی: متخصص ارتودنسی، قبل‌از اینکه درمان را شروع کند، الگوی رشد دندان‌های افراد را بررسی می‌کند. در مواقعی که بیمار، کودک یا نوجوان باشد و هنوز دندان‌ها و فک‌ها در حال رشد باشند، احتمالاً پزشک درمان را سریع‌تر آغاز می‌کند تا اثر درمان نیز قوی‌تر و سریع‌تر، اعمال شود.
- سلامت دهان و دندان: وضعیت دندان‌ها قبل‌از انجام ارتودنسی، موردبررسی قرار می‌گیرد تا در صورت مشاهده پوسیدگی دندان یا بیماری‌های لثه، ابتدا سلامت کامل این نواحی تضمین و سپس این راهکار درمانی-اصلاحی بر روی فک و دندان بیمار، انجام شود.
کاندیدای مناسب برای ارتودنسی؟
فکر می‌کنید چه کسانی نیاز مبرم به انجام ارتودنسی دارند؟ در ادامه لیستی از کاندیداهای مناسب برای این راهکار درمانی را مشاهده می‌کنید:
- افرادی که دندان‌های کج و شلوغ دارند می‌توانند آن‌ها را با این روش اصولی روی هم، تراز کنند.
- کسانی که دچار شکاف یا فاصله بین‌دندانی هستند با ارتودنسی، دندان‌هایی منظم و مرواریدی به‌دست می‌آورند.
- افرادی که مشکلات بایت مانند جلوزدگی فک بالا، جلوزدگی فک پایین، هم‌تراز‌نبودن دندان‌های بالا با پایین، فاصله عمودی بین دندان‌های بالا و پایین هنگام بستن دهان و… هستند، این امکان را دارند که با ارتودنسی، این ناهنجاری‌های فکی را اصلاح کنند.
- کسانی که جای خالی دندانی دارند. این افراد پس‌از معاینه توسط پزشک می‌توانند در صورت صلاحدید متخصص، از طریق ارتودنسی یا ایمپلنت، برای حل این مشکل اقدام کنند.
سن مناسب ارتودنسی برای شروع معاینه اولیه
اگر دنبال منبع علمی می‌گردید، لازم است بدانید انجمن ارتودنتیست‌های آمریکا، توصیه می‌کند که ارزیابی اولیه ارتودنسی باید تا ۷ سالگی صورت بگیرد. ممکن است در این سن، شروع درمان ارتودنسی ضروری نباشد؛ اما معاینه دقیق آن توسط پزشک متخصص، می‌تواند بهترین زمان را برای شروع درمان، مشخص کند. ارتودنتیست با بررسی کامل ناهنجاری‌های موجود در فک و دندان، میزان مشکلات ناشی از این چالش را تشخیص می‌دهد و سپس می‌تواند بهترین سن برای ارتودنسی را در افراد، تعیین کند.
زمان مناسب ارتودنسی برای کودکان و بزرگسالان
برای اینکه بتوانید به پاسخی دقیق در این‌باره برسید، بهتر است سوال خود را به دو بخش تقسیم‌بندی کنید و به‌دنبال پاسخی برای تعیین زمان مناسب این درمان در دو دسته‌بندی «افراد با ناهنجاری فکی» و «افراد بدون ناهنجاری فکی» بگردید:
زمان مناسب ارتودنسی با ناهنجاری فکی
ممکن است پزشک با توجه به معاینه تخصصی خود و شرایط و نیازهای بیمار، تشخیص متفاوتی درباره هر فرد با ناهنجاری فکی ارائه دهد؛ اما به‌طور کلی بهترین زمان برای ارتودنسی در این افراد، در دختران بین سن ۷ تا ۱۴ سالگی و در پسران ببین ۸ تا ۱۵ سالگی است. در این سن به‌خاطر رشد مستمر دندان‌ها، امکان هدایت آن‌ها به‌سمت رشد سالم و منظم دندانی و ایجاد فک هم‌تراز، آسان‌تر است.
بهترین سن ارتودنسی بدون ناهنجاری فکی
این افراد با چالش کمتری نسبت به گروه قبلی روبه‌رو هستند؛ اما کماکان نیاز است که توسط دکتر مجرب، معاینه شوند تا در نهایت به مناسب‌ترین سن برای خود دست پیدا کنند؛ اما می‌توان براساس شواهد نمونه‌های موفق در این زمینه، بهترین سن درمان برای افرادی بدون ناهنجاری فکی را بین ۱۰ تا ۱۴ سالگی دانست. در این سن، درمان ارتودنسی راحت‌تر و در مدت‌زمان کمتری قابل‌انجام است.
حداکثر سن برای ارتودنسی چقدر است؟
برخلاف شایعاتی که به گوش بسیاری از افراد رسیده است، هیچ سنی برای درمان ارتودنسی، زیاد نیست! فرقی نمی‌کند که شانزده‌ساله باشید یا شصت‌ساله، هنوز هم می‌توانید دندان‌ها و فک خود را با بریس‌های فلزی یا شفاف ارتودنتیست‌ها، صاف کنید و لبخندی درخشان برای خود رقم بزنید. درباره ماکسیموم سن ممکن برای ارتودنسی، به آن جمله معروف ایمان بیاورید: «سن فقط یک عدد است!»
مزایای انجام ارتودنسی کودکان
تا به اینجا حتماً متوجه شده‌اید که بهترین سن برای ارتودنسی، دوران کودکی و نوجوانی است؛ اما مزایای انتخاب این روش در سنین کودکی چیست؟
بهبود سلامت دهان و دندان کودک
رسیدگی زودهنگام به مسائل نامرتبی دندانی و مشکلات مشابه آن، می‌تواند سلامت دهان و دندان کودک را تضمین و او را در برابر مشکلات شدیدتر دهانی در آینده، ایزوله کند.
زیبایی و افزایش اعتمادبه‌نفس
اگر فرزند خود را در سنین گفته‌شده با ارتودنسی آشتی دهید، اثرات بسیاری بر فرم‌دهی چهره و لبخند او خواهید داشت. براکت‌های ارتودنسی می‌تواند با هدایت رشد فک و ترازکردن دندان‌ها، تأثیر حیرت‌آوری بر زیبایی فرزندتان بگذارد و با هماهنگ‌کردن اجزای دهانی، صورتی شکیل‌تر برای او خلق کند. این موضوع، نگرانی‌های مربوط به اعتمادبه‌نفس کودک را نیز ازبین می‌برد و او را برای حضور فعالانه در اجتماع با لبخندی گیرا و مرواریدی، آماده می‌کند.
کاهش هزینه ارتودنسی
اگر می‌خواهید در کنار سایر ملاحظات درمانی و اجتماعی، مسائل مالی و صرفه‌جویی در هزینه‌ها را نیز درنظر بگیرید، بهتر است در سنین پایین به‌سراغ ارتودنسی بروید. طبیعی است که این رویکرد مقرون به‌صرفه، می‌تواند باعث کاهش هزینه‌های درمانی شما در بلندمدت شود و اقدامی هوشمندانه به‌حساب می‌آید.
کاهش دوره درمان
درمان مشکلات مربوط به نامرتبی دندان و چالش‌های فک، هرچه در سنین پایین‌تری انجام شود، بازه درمانی کوتاه‌تری خواهد داشت. اگر فرزند خود را در همان سنین کودکی، وارد پروسه درمان از طریق ارتودنسی کنید، طول دوره درمان را کاهش خواهید داد. با گذر سن و مستحکم‌شدن جایگاه دندان‌ها، براکت‌ها مدت‌زمان بیشتری روی دندان می‌مانند تا اثر درمانی خود را بگذارند؛ بنابراین می‌توانید با اقدام به استفاده از این راهکار در کودکی، علاوه‌بر صرفه‌جویی در هزینه، در زمان خود نیز صرفه‌جویی کنید.
ایجاد فضا برای رویش دندان‌های دائمی
افرادی که دندان‌های شلوغ و سوار بر هم دارند، گاهی مجبور به کشیدن دندان‌ها به‌‌منظور ایجاد فضای کافی برای رشد دندان‌های دیگر و شروع درمان ارتودنسی می‌شوند؛ اما درصورتی‌که در بهترین سن برای ارتودنسی به‌سراغ این روش درمانی می‌رفتند، فضای کافی برای رویش دندان‌های آن‌ها ایجاد می‌شد؛ یعنی در یک کلام: با انجام این شیوه درمانی در کودکی، نیاز به کشیدن دندان‌های نامنظم در بزرگسالی را به حداقل می‌رسانید!
رفع مشکلات گفتاری و جویدن با ارتودنسی
اگر کودک شما به‌خاطر نامرتبی دندان‌ها و شکل قرارگیری فک دچار اختلالات گفتاری یا شیوه تلفظ غلط حروف و کلمات شده است، می‌توانید با مراجعه و درمان زودهنگام آن با ارتودنسی، این چالش آزاردهنده را برای همیشه رفع کنید. چیدمان مناسب دندان‌ها علاوه‌براینکه می‌تواند باعث اصلاح تلفظ و رشد مهارت گفتاری در کودکان شود، بلکه عمل جویدن را نیز آسان می‌کند و باعث می‌شود که مشکلات گوارشی ناشی از ناتوانی در جویدن صحیح غذا، کاهش پیدا کرده و در مواردی، به صفر برسد.
چرا کودک باید تا قبل‌از 7 سالگی، تحت معاینه قرار بگیرد؟
چرا ۷ سالگی؟ این سوال برای والدینی که توصیه به درمان ارتودنسی کودکان خود در ۷ سالگی را شنیده‌اند، پیش می‌آید. ممکن است بسیاری از پدر و مادرها به‌خاطر وجود دندان‌های شیری در دهان کودک ۷ ساله خود، نسبت به معاینه ارتودنسی او احتیاط کنند؛ اما مراجعه زودهنگام در این سن به ارتودنتیست کمک می‌کند تا این چند نکته حیاتی را در شرایط دهانی فرزند شما بررسی کند:
- اینکه دندان‌های دائمی کودک از کجا بیرون می‌آیند و پس‌از افتادن دندان‌های شیری، چطور کنار هم قرار می‌گیرند؟
- اینکه آیا دندان آن‌ها برای دندان‌های دائمی درحال‌رشد، کوچک است؟ در این‌صورت می‌توانند از پهن‌کننده کام (Patal expander) استفاده کنند تا دندان‌های بالا و پایین، بهتر روی هم قرار بگیرند.
- اینکه آیا مشکلات بالقوه حاد در دندان و فک کودک وجود دارد؟ در این صورت متخصص می‌تواند با تشخیص فوری خود، نیاز به اقدام‌های پیچیده یا تهاجمی‌تر در آینده را کاهش دهد.
سوالات متداول
در صورت وجود ناهنجاری‌های فکی برای دختران از ۸ سالگی و پسران از ۹ سالگی و در صورت عدم وجود ناهنجاری فکی از سن ۱۰ تا ۱۴ سالگی.
خیر! شما می‌توانید در سنین بزرگسالی نیز به‌سراغ این راهکار بروید؛ اما بهترین سن برای ارتودنسی از حدود ۸-۹ سالگی آغاز می‌شود.
درصورتی‌که ناهنجاری‌های دهانی کودک، شدیدتر از حد معمول باشد، پزشک متخصص می‌تواند فرایند درمان را از کودک آغاز کند؛ اما بهتر است که از حدود سنین بلوغ (نوجوانی) ارتودنسی فرزند خود را شروع کنید و پیش از ۷ سالگی، تنها برای بررسی و معاینه دقیق به ارتودنتسیت مراجعه کنید.
سن خاصی برای شروع ارتودنسی بزرگسالان وجود ندارد. با مراجعه به دندانپزشک و بررسی وضعیت دندان و فک، می‌توانید زمان مناسب خود را تعیین کنید.
به‌خاطر بهبود سلامت دهان و دندان، زیبایی و افزایش اعتماد به نفس، کاهش هزینه ارتودنسی، کاهش دوره درمان، ایجاد فضا برای رویش دندان‌های دائمی و رفع مشکلات گفتاری و جویدن با ارتودنسی، بهتر است که در سنین پایین برای ارتودنسی کودک خود، اقدام کنید.
سخن پایانی
درست است که حتی اگر یک میانسال باشید، باز هم آغوش درمان جادویی ارتودنسی برای شما باز است؛ اما در این مقاله آگاه شدید که بهترین سن برای ارتودنسی چه زمانی است و مزایای این اقدام زودهنگام چیست. اکنون می‌توانید طی تصمیمی هوشمندانه، زمانی برای ویزیت و معاینه کودک خود توسط متخصصین معتبر کلینیک دندانپزشکی دکتر آیت رزرو کنید و با خیالی آسوده وارد پروسه درمانی از طریق این راهکار دوست‌داشتنی شوید!
