اگر تابه‌حال فرزندتان را به کلینیک یا مطب دندانپزشکی برده باشید، احتمالاً با اصطلاح ارتودنسی کودکان مواجه شده‌اید؛ اما این نوع ارتودنسی دقیقاً چیست و چرا برای کودکان مهم است؟ ارتودنسی شاخه‌ای تخصصی از دندانپزشکی است که بر تشخیص، پیشگیری و درمان مسائل مربوط به هم‌ترازی دندان‌ها، بایت و فک تمرکز دارد و به بهبود عملکرد دندان‌ها جویدن، صحبت‌کردن، تنفس و اعتمادبه‌نفس افراد کمک می‌کند. تیم متخصصان ارتودنسی اطفال کلینیک دندانپزشکی دکتر آیت با بهره‌گیری از توان و دانش تخصصی، مهارت، تعهد و ابزار و روش‌های مدرن و روز دنیا توانسته‌اند رضایت طیف وسیعی از مراجعان کودک و نوجوان را جلب کنند. در این مقاله قصد داریم درباره تمام نکات مربوط به ارتودنسی کودکان صحبت کنیم. از شما دعوت می‌کنیم با ما همراه باشید.
ارتودنسی کودکان دقیقاً به چه معنا است؟
دندان‌های شیری معمولاً از 6 سالگی شروع به افتادن می‌کنند؛ اما متأسفانه گاهی ممکن است به روشی اشتباه یا با زاویه نادرست رشد کنند و منجر به رشد غیرطبیعی دندان‌های دائمی شوند. ارتودنسی کودکان که گاهی به‌عنوان درمان اولیه ارتودنسی نیز شناخته می‌شود، به دندانپزشکان اجازه می‌دهد تا مسائل جزئی را قبل‌از تبدیل‌شدن به مشکلات بزرگ حل کنند. هدف از درمان ارتودنسی کودکان، حل مشکلات زودهنگام قبل‌از پیچیده‌تر و پرهزینه‌تر‌شدن درمان است.
چه کسی می‌تواند درمان ارتودنسی در بچه ها را انجام دهد؟
برای درمان ارتودنسی در کودکان نیاز به متخصص ارتودنسی اطفال است. تیم دندانپزشکان متخصص ارتونسی اطفال ما در کلینیک دندانپزشکان دکتر آیت نه‌تنها مجهز به دانش تخصصی و تجربه و مهارت بالینی هستند، بلکه در رسیدگی به کودکان نیز بسیار ملایم و دلسوزانه عمل می‌کنند و این باعث می‌شود والدین در آرامش فرزندانشان را به ما بسپارند. فراموش نکنید بهترین متخصص ارتودنسی کودکان کسی است که در درجه اول بتواند اضطراب کودک را متوجه شود و در رفع آن تلاش کند و سپس به درمان بپردازد.
از کجا متوجه شوم که کودک من به درمان ارتودنسی نیاز دارد؟
کودکان ممکن است به دلایل مختلف به ارتودنسی نیاز داشته باشند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- از دست دادن زودهنگام دندان‌های شیری؛
- مشکل در گازگرفتن یا جویدن غذا؛
- تنفس دهانی؛
- مکیدن شست؛
- دندان‌های بیش‌ازحد شلوغ؛
- جابه‌جایی فک؛
- دندان‌های غیرطبیعی.
فواید و مزایای ارتودنسی دندان
درمان ارتودنسی کودکان نه‌تنها ظاهر دندان‌های کودک شما را بهبود می‌بخشد، بلکه فواید سلامتی متعددی نیز دارد. دندان‌های صاف و مرتب، راحت‌تر تمیز می‌شوند و خطر پوسیدگی دندان، بیماری لثه و سایر مشکلات سلامت دهان را کاهش می‌دهند. تراز مناسب دندان‌ها نیز توانایی گفتار و جویدن را بهبود می‌بخشد که می‌تواند اعتمادبه‌نفس و رفاه کلی کودک شما را افزایش دهد.
بهبود سلامت دهان و دندان
ارتودنسی با اصلاح ناهماهنگی‌ها و ناهنجاری‌ها (بایت نامناسب) نقش مهمی در بهبود سلامت دهان و دندان کودکان دارد. درمان‌های ارتودنسی مانند بریس‌ها یا الاینرها می‌توانند ناهماهنگی دندان‌های کودکان را اصلاح کنند. دندان‌های نامرتب می‌توانند فضاهای تنگی ایجاد کنند که ذرات غذا در آن به دام می‌افتند و منجر به تجمع پلاک و افزایش خطر پوسیدگی و بیماری لثه می‌شوند. علاوه‌براین، درمان ارتودنسی با رسیدگی زودهنگام به ناهماهنگی‌ها می‌تواند از مشکلات دندانی در آینده مانند سایش بیش‌ازحد دندان، درد فک و اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) جلوگیری کند. به این‌ترتیب، مسواک‌زدن و نخ دندان کشیدن به نحو موثرتری انجام می‌شوند و خطر پوسیدگی، بیماری لثه و بوی بد دهان کاهش می‌یابد.
مداخله ارتودنسی در دوران کودکی می‌تواند به رشد و تکامل مناسب فک کمک کند و نه‌تنها ظاهر لبخند را بهبود می‌بخشد، بلکه تراز مناسب فک را تضمین می‌کند و احتمال مشکلات آینده مانند مشکلات گفتاری یا مشکل جویدن را کاهش می‌دهد. ارتودنتیست‌های اطفال برنامه‌های درمانی شخصی‌سازی‌شده متناسب با نیازهای خاص هر کودک را طراحی و اجرا می‌کنند.
بهبود تکلم و توانایی جویدن
ارتودنسی می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی توانایی گفتار و جویدن را در کودکان بهبود بخشد. دندان‌های نامرتب یا بی‌نظمی فک می‌تواند بر وضوح گفتار و کارایی جویدن تأثیر بگذارد. درمان‌های ارتودنسی مانند بریس‌ها یا الاینرها می‌توانند این ناهماهنگی‌ها را اصلاح و به تولید بهتر صداها و بهبود عملکرد جویدن کمک کنند. فاصله بین دندان‌ها نیز می‌تواند بر گفتار تأثیر بگذارد و باعث شود برخی صداها به اشتباه تلفظ شوند. مداخلات ارتودنسی می‌تواند این شکاف ها را ببندد و تولید گفتار واضح را تسهیل کند.
مال اکلوژن‌ها مانند اوربایت، آندربایت یا کراس بایت می‌توانند در عملکرد صحیح جویدن اختلال ایجاد کنند. درمان ارتودنسی کمک می‌کند تا فک و دندان‌ها دوباره مرتب شوند و رابطه بایت هماهنگ‌تری ایجاد شود که به نوبه خود کارایی و راحتی جویدن را بهبود می‌بخشد. علاوه‌براین، هم‌ترازی مناسب فک‌ها تضمین می‌کند که نیروهای جویدن به‌طور مساوی توزیع شوند، فشار روی مفاصل و ماهیچه‌های فک کاهش یابد و جویدن بهتر صورت گیرد. و در نهایت، مداخلات ارتودنسی می‌تواند به‌طور غیرمستقیم مهارت‌های حرکتی دهان را در حین صحبت‌کردن و جویدن بهبود بخشد که ثبات هماهنگی و کنترل دندان‌ها را افزایش می‌دهد و منجر به بهبود وضوح صحبت‌کردن و جویدن می‌شود.
افزایش اعتمادبه‌نفس
درمان ارتودنسی می‌تواند مزایای روانشناختی قابل‌توجهی برای کودکان داشته باشد و عزت نفس و اعتمادبه‌نفس آن‌ها را بهبود بخشد. ارتودنسی می‌تواند با بهبود ظاهر لبخند کودکان و رفع نگرانی‌های مرتبط با این مسئله، تأثیر عمیقی بر اعتمادبه‌نفس کودکان داشته باشد. برای کودکانی که ممکن است نسبت به دندان‌های کج، شلوغ یا بیرون‌زده خود احساس شرم و خجالت کنند، مداخلات ارتودنسی مانند بریس‌ها یا الاینرها راه‌حلی مناسب برای ایجاد لبخندی جذاب خواهد بود. همچنین، برطرف‌شدن عیوب دندان مانند فاصله زیاد بین دندان‌ها، روی هم قرارگرفتن آن‌ها و شکاف یا بیرون‌زدگی دندان می‌تواند از مورد تمسخر قرار گرفتن کودک توسط همسالان و تجربیات منفی احتمالی جلوگیری کند و به ایجاد تصویری مثبت از خود منجر شود.
صرفه‌جویی در زمان
برخی از مشکلات ارتودنسی، اگر درمان نشوند، می‌توانند در طول زمان بدتر و در آینده منجر به درمان‌های گسترده‌تر و زمان‌برتر شوند. ارتودنتیست‌ها با پرداختن به این مسائل در دوران کودکی اغلب می‌توانند نیاز به درمان‌های طولانی در آینده را به حداقل برسانند. علاوه‌براین، دوران کودکی دوران رشد است و به‌همین‌دلیل بدن زودتر به درمان جواب می‌دهد و ارتودنتیست‌ها می‌توانند به برنامه‌ریزی سریع‌تر روی مسائلی مانند اصلاح بایت یا هدایت رشد فک کودک بپردازند و با زمان‌بندی استراتژیک مراحل درمان در یک بازه زمانی کلی کوتاه‌تر به نتایج کارآمدی دست یابند.
کاهش هزینه درمان
کاهش هزینه درمان ارتودنسی کودکان می‌تواند استرس ناشی از فشار مالی روی خانواده را کاهش دهد. پرداختن به مسائل ارتودنسی در مراحل اولیه می‌تواند از ایجاد مشکلات شدیدتر در آینده جلوگیری کند و به‌طور بالقوه هزینه کلی درمان را کاهش دهد. مداخله زودهنگام که بر هدایت رشد فک و اصلاح مسائل مربوط به بایت در کودکان 7 یا 8 ساله تمرکز دارد، می‌تواند تحت پوشش گزینه‌های پرداخت انعطاف‌پذیری مانند اقساط ماهانه یا استفاده از خدمات بیمه دندانپزشکی قرار گیرد؛ بنابراین، بهتر است هنگام انتخاب کلینیک یا مطب دندانپزشکی حتما به این موارد توجه کنید. کلینیک دندانپزشکی دکتر آیت با طیف متنوعی از بیمه‌های دندانپزشکی قراردادهای مختلفی منعقد نموده است تا بیماران ضمن برخورداری از درمان باکیفیت، دغدغه پرداخت هزینه‌های سنگین ارتودنسی را نداشته باشند.
بهترین سن شروع ارتودنسی کودکان چه سنی است؟
طبق توصیه انجمن ارتودنتیست‌های ایالات متحده آمریکا بهتر است تمام کودکان از 7 سالگی به متخصص ارتودنسی مراجعه کنند. به این ترتیب، متخصص ارتودنسی قادر خواهد بود مسائل مربوط به فاصله یا بایت را حتی در مراحل اولیه تشخیص دهد و قبل‌از ایجاد هرگونه آسیب یا نیاز به درمان تهاجمی‌تر مداخله کند؛ اما اگر کودک شما کمتر از 7 سال سن دارد و احساس می‌کنید مشکلی در گفتار یا جویدن او وجود دارد، لازم نیست منتظر بمانید و می‌توانید در اولین فرصت به ارتودنتیست اطفال مراجعه کنید. سن ایده‌آل برای درمان ارتودنسی در کودکان 7 تا 15 سالگی است؛ چون در این زمان دندان‌های دائمی شروع به رویش می‌کنند و ساختار استخوان فک به شدت تغییر می‌کند و به ارتودنتیست‌ها اجازه می‌دهد تا دندان‌ها را دستکاری و اصلاح کنند.
مدت زمان اتمام درمان ارتودنسی در بچه‌ها چقدر است؟
مدت زمان درمان ارتودنسی برای کودکان بسته به عوامل مختلفی از جمله شدت مشکلات ارتودنسی، نوع درمان مورد استفاده و پاسخ فردی کودک به درمان می‌تواند به‌طور قابل توجهی متفاوت باشد. به‌طور متوسط، درمان ارتودنسی کودکان معمولاً بین 18 ماه تا 3 سال طول می‌کشد.
پیچیدگی مسئله بر طول درمان تأثیر می‌گذارد. کودکانی که مشکلات خفیف ارتودنسی دارند ممکن است به دوره درمان کوتاه‌تری نیاز داشته باشند، درحالی‌که در مشکلات شدیدتر ممکن است برای دستیابی به نتایج مطلوب به زمان درمان طولانی‌تری نیاز باشد. نوع درمان ارتودنسی انتخاب‌شده هم می‌تواند بر طول مدت درمان تاثیر بگذارد و برخی از درمان‌ها ممکن است نتایج سریع‌تری نسبت به بقیه داشته باشند. ازسوی‌دیگر، کودکانی که به‌طور مداوم از دستورالعمل‌های ارتودنتیست پیروی می‌کنند (مانند استفاده از بریس طبق دستور و رعایت بهداشت دهان و دندان)، احتمالاً به نتایج سریع‌تر و قابل پیش‌بینی‌تری دست خواهند یافت.
رشد فک و دندان‌های کودکان فرآیندهای پویایی هستند که می‌توانند بر طول مدت درمان ارتودنسی تأثیر بگذارند. ارتودنتیست‌ها اغلب الگوهای رشد را هنگام برنامه‌ریزی درمان برای بهینه‌سازی نتایج و به حداقل رساندن نیاز به مداخلات اضافی در نظر می‌گیرند. همچنین، شروع درمان ارتودنسی در سنین پایین‌تر، مانند اوایل نوجوانی یا حتی کودکی، ممکن است در مقایسه با شروع درمان در اواخر نوجوانی یا بزرگسالی ممکن است منجر به رویکردهای درمانی ساده‌تر و زمان‌های درمان کوتاه‌تر شود.
هزینه ارتودنسی کودکان چقدر است؟
هزینه درمان ارتودنسی بسته به نوع درمان، طول درمان و محل کلینیک دندانپزشکی متفاوت است. به‌طورکلی، بریس‌های سنتی، مقرون‌به‌صرفه‌ترین گزینه هستند؛ اما جای نگرانی نیست؛ چون بسیاری از طرح‌های بیمه دندانپزشکی بخشی از هزینه‌های درمان ارتودنسی را پوشش می‌دهند.
درمان ارتودنسی فرزندم را چگونه آغاز کنم؟
معاینات منظم برای اطمینان از پیشرفت صحیح درمان کودک شما ضروری است. پس‌از مشاوره اولیه، کودک باید به‌طور منظم و معمولاً هر 6-4 هفته یک‌بار به ارتودنتیست خود مراجعه کند. در طول این قرار ملاقات ها، متخصص ارتودنسی پیشرفت درمان را بررسی می‌کند و تنظیمات لازم را انجام می‌دهد.
برای شروع درمان ارتودنسی کودک خود سوالی دارید؟
والدین ممکن است در هنگام شروع درمان ارتودنسی کودکشان این سوالات را داشته باشند:
- کودکم چه مشکلی دارد؟
- گزینه‌های درمانی مختلف برای نیازهای ارتودنسی کودک من و مزایا و معایب هر گزینه چیست؟
- مدت زمان مورد انتظار درمان چقدر است؟
- دفعات ویزیت ارتودنسی چند جلسه خواهد بود و پیشرفت در طول روند درمان چگونه کنترل می‌شود؟
- هزینه تخمینی درمان چقدر است و آیا گزینه‌های مالی یا طرح‌های پرداختی مقرون‌به‌صرفه‌تر وجود دارد؟
- درمان ارتودنسی چه تاثیری بر فعالیت‌های روزانه فرزندم مانند غذا خوردن، صحبت‌کردن و شرکت در ورزش یا فعالیت‌های فوق برنامه دارد؟
خطرات یا عوارض احتمالی مرتبط با درمان پیشنهادی چیست و در صورت بروز چگونه مدیریت خواهند شد؟
آیا دندانپزشک عمومی می‌تواند نامنظمی دندانی کودکان را برطرف کند؟
دندانپزشکی علمی با تخصص‌های گسترده و متفاوت است که با سلامت دهان – به ویژه دندان ها، لثه ها، اعصاب دهان و فک سروکار دارد. دندانپزشک عمومی به‌طورکلی قادر به انجام خدماتی مانند کشیدن دندان، پر‌کردن پوسیدگی، ترمیم دندان‌ها و مراقبت از لثه است؛ اما ارتودنتیست‌های کودکان آموزش‌های تکمیلی را در زمینه پیشگیری، تشخیص و درمان ناهنجاری‌های دندانی و صورت اطفال می‌بینند. از آنجایی که متخصص ارتودنسی برای تشخیص و درمان مشکلاتی که بر روی تراز‌شدن دندان‌ها تأثیر می‌گذارد، آموزش‌های تخصصی دریافت می‌کند، بهترین گزینه برای اصلاح این مشکلات است.
آیا درمان ارتودنسی در بچه‌ها می‌تواند مشکلات تنفسی را برطرف کند؟
اگر نگران تنفس کودک خود هستید، ممکن است لازم باشد درمان ارتودنسی را به‌عنوان یک راه‌حل بالقوه در نظر بگیرید و با ارتودنتیست اطفال مشورت کنید.
آیا ارتودنسی متحرک برای کودکان مناسب است؟
ابزارهای متحرک ارتودنسی مانند ترازهای شفاف، بسته به نیازهای خاص کودک و اهداف درمانی می‌توانند برای برخی کودکان مناسب باشند. ابزارهای متحرک اغلب برای اصلاح مسائل خفیف تا متوسط ارتودنسی، مانند شلوغی جزئی، فاصله، یا اختلاف بایت خفیف استفاده می‌شوند؛ اما ممکن است برای مشکلات پیچیده‌تر یا شدید ارتودنسی که نیاز به ابزارهای ثابت مانند بریس‌های سنتی دارند، مناسب نباشند. بااین‌وجود، درمان موفقیت‌آمیز با ابزارهای متحرک تا حد زیادی به سطح انطباق کودک بستگی دارد. کودکان باید هر روز برای مدت زمان تعیین شده از الاینرها استفاده کنند.
مرحله رشد دندانی و الگوهای رشد کودک نیز بر مناسب‌بودن ابزارهای ارتودنسی متحرک تأثیر می‌گذارد. این دستگاه‌ها ممکن است برای کودکان بزرگتر و نوجوانانی که بیشتر دندان‌های دائمی‌شان روییده، مناسب‌تر باشد. همچنین، برخی از ابزارهای متحرک برای تأثیرگذاری بر رشد و تکامل فک‌ها و بهبود روابط بایت در کودکان مبتلا به مشکلات خاص ارتودنسی، مانند مال اکلوژن کلاس II (اوربایت) طراحی شده‌اند. این وسایل معمولاً برای یک دوره خاص در هر روز یا شب استفاده می‌شوند.
ترازهای شفاف، یک انتخاب محبوب برای کودکان بزرگتر و نوجوانانی است که ممکن است در مورد زیبایی بریس‌های فلزی سنتی نگران باشند. در نهایت، تصمیم به استفاده از ابزارهای متحرک ارتودنسی برای درمان کودک باید با مشورت متخصص ارتودنسی گرفته شود.
بهترین سن ارتودنسی کودکان
بسیاری از کودکان نیاز به درمان ارتودنسی دارند؛ اما زمان مناسب برای شروع از کودکی به کودک دیگر متفاوت است. انجمن ارتودنتیست‌های آمریکا توصیه می‌کند که کودکان در سن 7 سالگی ارزیابی ارتودنسی را دریافت کنند.
انواع درمان ارتودنسی کودکان
انواع مختلفی از درمان ارتودنسی برای کودکان وجود دارد که از آن جمله می‌توان به بریس‌های سنتی، بریس‌های شفاف و اینویزیلاین اشاره نمود. بریس‌های سنتی رایج ترین نوع هستند و از براکت‌ها و سیم‌های فلزی برای حرکت تدریجی دندان‌ها به موقعیت صحیح استفاده می‌کنند. بریس های شفاف شبیه براکت‌های سنتی هستند؛ اما از براکت‌های سرامیکی همرنگ دندان استفاده می‌کنند که کمتر به چشم می‌آیند. اینویزیلاین یک گزینه محبوب است که می‌تواند برای غذا خوردن یا مسواک‌زدن برداشته شود. هر نوع درمان مزایا و معایب خود را دارد و متخصص ارتودنسی می‌تواند به کودک کمک کند تا بهترین درمان را داشته باشد.
سوالات متداول
ارتودنسی کودک یک تخصص پزشکی است که به تشخیص، پیشگیری و درمان اختلالات دندانی و فک در اطفال می‌پردازد. این اختلالات می‌توانند تأثیرات جدی بر رشد صحیح دندان‌های کودک داشته باشند و اگر درمان نشوند، ممکن است به مشکلات جدی‌تری مانند مشکلات گفتاری، خوردن و کاهش اعتمادبه‌نفس کودک منجر شوند.
بله، ارتودنسی اطفال می‌تواند شکاف بین دندان‌های جلویی را برطرف کند. معمولاً از اقدامات ارتودنسی مختلفی مانند استفاده از ابزارهای ارتودنسی (مثل براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی)، استفاده از محافظ‌های دندانی (به‌عنوان مثال درایر)، یا تغییرات در رژیم غذایی برای کمک به درمان استفاده می‌شود تا بهبود شکاف بین دندان‌ها و تطابق صحیح دندان‌ها با فک‌ها صورت گیرد.
بله، اگر دندان‌های کودک شلوغ و نامنظم هستند، استفاده از بریس‌های مناسب می‌تواند بهبود وضعیت آن‌ها را فراهم کند؛ اما قبل‌از شروع هر درمان ارتودنسی، بهتر است که به یک متخصص ارتودنسی کودکان مراجعه کنید تا وضعیت دندان‌های کودک شما بررسی و برنامه درمانی مناسب تعیین شود.
بله، ارتودنسی کودکان می‌تواند به بهبود مشکلات مکیدن شست و تراز‌شدن دندان کودکان کمک کند.
سخن پایانی
درمان ارتودنسی کودکان می‌تواند دلهره‌آور به‌نظر برسد؛ اما برای سلامت گفتاری و جویدن کودک مهم است. با ارزیابی زودهنگام و درمان مناسب، کودک شما می‌تواند از دندان‌های زیباتر و کاربردی بهره‌مند شود. تیم دندانپزشکان متخصص ما در کلینیک دندانپزشکی دکتر آیت در روزهای مختلف هفته آماده ارائه مشاوره و خدمات ارتودنسی هستند.
