جرم گیری دندان چیست؟
انسانها فقط ۲ بار در طول زندگی خود دندان جدید درمیآورند اما آسیبی که به دندانها وارد میشود، دائمی است. هیچ روشی برای بازگرداندن دندان به وضعیت اولیه وجود ندارد و شعار «پیشگیری بهتر از درمان است» در اینجا کاملا صدق میکند. یکی از روشهای پیشگیری موثر از ابتلا به بیماریهای دهان و دندان، جرم گیری دندان و بروساژ منظم دندانها است. تیم دندانپزشکان کلینیک دندانپزشکی دکتر آیت با بهرهگیری از دانش تخصصی، مهارت و ابزار و فناوری روز دنیا آماده هستند تا بهترین خدمات درمانی جرم گیری را با مناسبترین هزینه به مراجعان عزیز ارائه دهند. در این مقاله قصد داریم بهطور اختصاصی درباره جرمگیری و پولیش دندان صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
جرم گیری دندان چیست و چگونه انجام میشود؟
جرمگیری یکی از رایجترین اعمال دندانپزشکی است که در کلینیکهای دندانپزشکی با برداشتن پلاک یا جرم از لابلای دندانها انجام میشود و تا زیر خط لثه (با هدف درمان و پیشگیری از بیماریهای لثه) امتداد مییابد. این درمان عمدتا به 2 صورت انجام میشود؛ دستی و با استفاده از دستگاه اولتراسونیک. اما معمولا برای حذف مکانیکی هرگونه پلاک یا تغییر رنگ روی دندانها پس از اتمام فرایند، بروساژ هم روی دندان انجام میشود تا سطوح زبر دندان را که در اثر عمل جرمگیرها برای جدا کردن رسوبات ایجاد شده است، صاف و صیقلی کند. این روش، ظاهری تمیز و حسی سبک و خوشایند به دندانهای شما میدهد.
فواید جرم گیری دندان
فواید جرمگیری شامل موارد زیر است:
- جلوگیری از پوسیدگی دندان: دلیل اصلی مراجعه افراد به دندانپزشک جلوگیری از پوسیدگی است. پوسیدگیها زمانی ایجاد میشوند که پلاک شروع به از بینبردن لایه خارجی یعنی مینای دندان میکند. پلاک یک رسوب سفید چسبنده مرتبط با باکتریها است که روی دندانها تشکیل میشود. ۲ بار مسواک زدن و نخ دندان کشیدن در روز به از بینبردن تجمع پلاک کمک میکند.
- جلوگیری از بیماری لثه: پلاک نهتنها به دندانها بلکه زمانی که زیر خط لثه جمع میشود به لثهها نیز آسیب میرساند. اگر بیماری لثه به سطح پیشرفته ارتقا پیدا کند، میتواند منجر به از دستدادن دندان شود. جرم گیری منظم دندانها تجمع پلاک را کاهش میدهد.
- تمیز شدن آثار لکهها: برخی از عادات روزانه مانند نوشیدن قهوه، چای و یا استعمال دخانیات میتوانند باعث ایجاد لکه روی دندان شوند. مسواک زدن میزان محدودی این لکهها را از بین میبرد، اما لکههای سرسخت ممکن است روی دندانها باقی بمانند که با جرمگیری از بین میروند.
- جلوگیری از بوی بد دهان: عادات خوب بهداشت دهان و دندان بهترین راه برای جلوگیری از هالیتوز یا بوی مزمن بد دهان است. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روش خوبی برای کاهش بوی بد دهان است، اما به تنهایی نمیتواند کمککننده باشد. زمانی که شما یک مشکل اساسی مانند رسوبات سخت روی دندانهایتان داشتهباشید، با وجود مراقبت خوب از دهان، ممکن است با بوی بد دهان مواجه شوید. جرمگیری تکنیکی است که دندانپزشکان برای از بینبردن رسوب تارتار از امتداد خط لثه استفاده میکنند و به رفع بوی بد دهان کمک میکند.
- بهبود سلامت کلی: دهان شما بیشتر از آنچه که فکر میکنید بر روی کل بدن تأثیر میگذارد. شاید عجیب بهنظر برسد اما معاینات منظم و جرم گیری دندان میتواند حتی به کاهش خطر حمله قلبی و سکته کمک کند. التهاب مزمن مرتبط با بیماری لثه میتواند منجر به سفت شدن شریانها شود که به نوبه خود ممکن است باعث حمله قلبی یا سکته شود. بسیاری از بیماریهای ظاهرا نامرتبط دیگر، از بیماری کلیوی گرفته تا دیابت، هم در مراحل اولیه به سادگی با مراجعه به دندانپزشک قابل تشخیص هستند.
- صرفهجویی در هزینه دندانپزشکی ترمیمی: یکی از بزرگترین دلایلی که افراد از جرمگیری روتین دندانها خودداری میکنند، صرفهجویی در هزینه است اما بااینحال، هزینه تمیزکردن و جلادادن دندانها بسیار کمتر از دندانپزشکی ترمیمی برای پرکردن پوسیدگی یا درمان بیماری پریودنتال است.
جرمگیری چگونه انجام میشود؟
انواع مختلفی از جرمگیری دندان وجود دارد که همگی تقریبا یک هدف را انجام میدهند اما نتایج مختلفی دارند و شامل موارد زیر هستند:
- جرمگیری پیشگیرانه که یک تمیزکردن نسبتا ساده است.
- جرمگیری و پلنینگ ریشه که یک روش تمیزکردن عمیق است.
- دبریدمان ناخالص که یک فرآیند تمیزکردن گسترده برای شدیدترین موارد است.
در مجموع، این روش یکی از رایجترین راههای تمیزکردن دندان است که خودتان نمیتوانید در خانه انجام دهید. بسیاری از دندانپزشکان قبل از جرم.گیری از دندانها عکس رادیوگرافی میگیرند تا رسوبات زیر خط لثه را ببینند و تصویر دقیقی از دندانهای شما بهدست بیاورند. دوره درمان شامل خراشدادن لایههای پلاک، جرم و سایر مواد مضر است که معمولا بهصورت زیر انجام میشود:
- معاینه اولیه دندانپزشکی: دندانپزشک قبل از شروع درمان، یک معاینه دندانی کوتاه انجام میدهد تا از میزان جرم، پلاک یا سایر تجمعاتی که سلامت دهان و دندان شما را تهدید میکند، مطلع شود و مناطق مشکلدار را که نیاز به تمرکز ویژه دارند، بررسی کند.
- استفاده از بیحسی موضعی: با کمک یک بیحسکننده سبک که معمولا به شکل پماد موضعی است، ناحیه تحت درمان بیحس میشود.
- جرم گیری: سپس دندانپزشک از یک یک ابزار کوچک قلابی شکل استفاده میکند که به آنها اجازه میدهد تا تمام پلاکهای اطراف لثهها را بتراشند و یا با کمک ابزار اولتراسونیک این کار را انجام میدهد.
- صاف کردن: دندانپزشک با استفاده از ابزاری بهنام کورت دندان، لبههای ناهموار ریشه دندانها را صاف میکند تا لثهها بتوانند خیلی راحتتر و بدون هیچگونه آسیبی به موقعیت قبلی خود بازگردند.
چه مدت یکبار نیاز به جرم گیری دندان است؟
فواصل بین جلسات به وضعیت بهداشت دهان و دندان فرد بستگی دارد اما بهطورکلی توصیه میشود جرمگیری هر 6 ماه یکبار برای از بینبردن بوی بد دهان انجام شود. برای بیمارانی که دندانهایشان بیشتر تشکیل پلاک میدهند یا بهطور مکرر لثههای آنها خونریزی میکنند، توصیه میشود هر 2 تا 4 ماه یکبار جرمگیری انجام شود.
عوارض جرم گیری دندان
بهدلیل وجود باکتریهایی که در طول این درمان حذف میشوند، خطر عفونت ممکن است وجود داشتهباشد و بههمین دلیل، قبل از درمان ممکن است از شما خواسته شود که آنتیبیوتیک مصرف کنید. با جرم گیری عمیق، گاهی اوقات باکتریها میتوانند در طول فرآیند وارد جریان خون شوند. همچنین، این فرایند ممکن است باعث ناراحتی جزئی در دندانها شود یا خونریزی و تورم جزئی رخ دهد ولی باید پس از چند روز فروکش کند. سایر عوارض شامل مشکلات مربوط به اتصال مجدد لثه، تحلیل رفتن لثه یا آسیب عصبی است. این عوارض نادر هستند و اکثر بیماران پس از درمان مشکلی ندارند. شایعترین عارضه جانبی، درد و حساسیت بعد از عمل است.
معایب جرمگیری چیست؟
اکثر بیماران پس از عمل، درد و حساسیت را تجربه میکنند که معمولا بین 5 تا 7 روز یا تا چند هفته طول میکشد و در هر بیمار متفاوت است. برای کمک به کاهش حساسیت دندانها توصیه میکنیم رژیم غذایی نرم داشتهباشید و از نوشیدن هرگونه نوشیدنی گرم یا سرد خودداری کنید. همچنین، میتوانید از مسکنهای بدون نسخه استفاده کنید و بهطور منظم مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. شستشوی دهان با آب نمک گرم باعث میشود درد در طول دوره بهبودی کاهش یابد. در مجموع، روند بهبودی سریع است و بیماران میتوانند خیلی زود پس از درمان به فعالیتهای عادی خود بازگردند.
بلیچینگ دندان یا جرمگیری؟
جرم گیری دندان برای خلاص شدن از شر لکههای روی دندان طراحی شده است که اگر فقط بهصورت یک لکه خارجی باشد که در طول سالهای متمادی ایجاد شده است، بهراحتی از بین میرود، اما اگر لکه کاملا در دندان نفوذ کرده باشد، سفید کردن دندان (بلیچینگ) گزینه بهتری است. تفاوت اصلی بین جرمگیری و بلیچینگ در این است که اولی سطح دندان را از لکههای خارجی تمیز میکند و دومی هم لکههای خارجی و هم داخلی را تمیز و دندانها را سفید میکند. اما تصمیمگیری درباره انجام هرکدام از این روشها به شرایط فردی شما و روشهایی بستگی دارد که قرار است انجام دهید. معاینات دندانپزشکی پاسخ روشنی در مورد اینکه کدامیک میتواند برای شما مفید باشد، میدهد.
آیا خونریزی لثه بعد از جرمگیری طبیعی است؟
از آنجایی که این عمل میتواند برای لثهها نسبتا تهاجمی باشد، این احتمال وجود دارد که لثه اندکی دچار خونریزی شود و باکتریهای موجود در دهان وارد جریان خون شما شوند. بنابراین برای مقابله با این مشکل، دهانشویه یا داروی خاصی به شما داده میشود. در بیشتر موارد، بهبودی سریع است و در عرض چند روز اتفاق میافتد. بااینحال، انتظار خونریزی اولیه، تورم و درد عمومی بهعنوان یک عارضه جانبی کاملا طبیعی است.
دندان لمینتی و کامپوزیتی را میتوان جرمگیری کرد؟
جرمگیری میتواند باعث ایجاد خراشهای کوچک در حاشیه روکشها شود. بنابراین، اگر جرمگیری در حاشیه روکشها انجام شود، میتواند لمینت یا کامپوزیت را خراش دهد یا بشکند اما دندانهای لمینتی و کامپوزیتی هم مانند دندانهای طبیعی قابل جرمگیری هستند. بااینحال، برای جلوگیری از خراشیدگی و آسیب به سطح آنها، بهتر است با دندانپزشک مشورت کنید.
دندان ارتودنسی را میتوان جرمگیری کرد؟
دندانپزشکان از روشهای متداول جرمگیری برای بیمارانی که بریس دارند، استفاده میکنند ولی بهدلیل نیاز به تمیز کردن اطراف بریس، جرم گیری ممکن است کمی بیشتر طول بکشد.
آیا جرم گیری باعث حساس شدن دندانها میشود؟
بله، این درمان میتواند باعث حساسشدن دندانها شود چون جرمها باعث تشکیل پلاک و ترکیب با باکتریهای دهان میشوند که این موضوع باعث تولید اسیدهای تضعیفکننده دندان میشود. این اسیدها میتوانند لایهی مینای دندان را تخریب کنند و باعث حساسیت دندان شوند.
آیا جرم گیری دندان درد دارد؟
همانطور که میدانید احساس تراشیده شدن دندانها میتواند کمی ناراحتکننده باشد اما بااینحال، در طول عمل به لطف استفاده از بیحسکنندههای موضعی، حداقل ناراحتی را احساس خواهید کرد. با بیحس شدن خط لثه، دیگر متوجه نخواهید شد که ابزار جرمگیر به داخل لثهها رسیده یا در حال تراشیدن رسوبات است. همچنین، از آنجایی که این روش روی بافت نرم لثه، یک روش نسبتا تهاجمی و خشن است (بهخصوص اگر بیماری لثه دارید)، ممکن است خونریزی، قرمزی، تورم و درد را تجربه کنید. این عوارض معمولا خفیف هستند و در عرض چند روز از بین میروند. در صورت احساس درد شدید، مصرف داروهای بدون نسخه میتواند مفید باشد. اگر به بیماری عصبی مبتلا هستید، میتوانید مساله خود را با دندانپزشک درمیان بگذارید تا گزینههایی مانند آرامبخشهای خوراکی را تجویز کند.
هنگام جرمگیری چه احساسی خواهید داشت؟
هنگام جرم گیری دندان احتمالا یک یا چند مورد از احساسات زیر را تجربه خواهید کرد:
- این فرآیند احتمالا باعث ایجاد درد خفیف میشود.
- ممکن است احساس ناراحتی یا تحریک در دندانها داشته باشید.
- ممکن است احساس خراشیدگی و زبری روی دندانها را تجربه کنید.
- ممکن است روی لثه، نوعی سوزش احساس شود. برای جلوگیری از این موضوع، برخی از دندانپزشکان از ژل بیحسکننده نیز استفاده میکنند.
خیر. اگرچه ممکن است جرم گیری دندان تکنیکی قوی و تهاجمی به نظر برسد اما به مینای دندانهای شما آسیب نمیزند. تا زمانی که شما سالم هستید و به هیچ بیماری زمینهای مبتلا نیستید، همه عوارض جانبی بالقوه باید خفیف باشند و بعید است که مشکلی ایجاد کنند. یک مطالعه بسیار جدید و کامل در سال 2021 نشان میدهد که این روش برای یک فرد عادی و سالم هیچ عارضهای ندارد. بنابراین هیچ مدرک مستقیمی وجود ندارد که جرمگیری باعث آسیب به مینا یا ساختار دندان شود.
استفاده از خمیردندان ضد جرم بهعنوان یکی از راههای پیشگیری از تشکیل پلاک و جلوگیری از حساس شدن دندانها مفید است و ایرادی ندارد. اما برای حفظ سلامت دندانها، بهتر است از انها بیش از دو بار در هفته استفاده نشود و همچنین از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنید. همچنین توصیه میشود برای حفظ بهداشت دهان و دندان، بهصورت منظم و دورهای به دندانپزشک مراجعه و در این مورد با او مشورت کنید.
جرمگیری دندان، لثههای شما را سالم و محکم نگه میدارد و برای از بینبردن رسوبات عفونی مانند پلاک، جرم و لکه از سطوح دندان مفید است. این رسوبات اگر با جرمگیری از بین نروند، باعث عفونت و شل شدن لثه و در نهایت منجر به پیوره و از دستدادن دندان میشوند.
آیا بیمه، تعرفهای بابت جرمگیری به بیمهشدگان خود ارائه میدهد؟
معمولا اغلب بیمههای دندانپزشکی با توجه به اینکه جرم گیری جزو اعمال زیبایی محسوب نمیشود و جنبه درمانی دارد، آن را تحت پوشش قرار میدهند.
مدت زمان جرم گیری از دندانپزشکی به دندانپزشک دیگر متفاوت است. برای برخی از بیمارانی که حتی از تصور انجام این روش نیز بهشدت عصبی یا مضطرب میشوند، دندانپزشک ممکن است تصمیم بگیرد جلسات را برای بیش از یک جلسه برنامهریزی کند. بهعنوان مثال، دندانپزشک ممکن است با تقسیم دهان به دو نیمه، درمان را برای ۲ نوبت برنامهریزی کند یا ممکن است دهان را به ۴ ربع تقسیم و درمان را برای ۴ جلسه برنامهریزی کند. بهطور کلی، جرم گیری دندان برای فک بالا و پایین در حالت عادی حدود ۴۵ دقیقه طول میکشد.
علل ایجاد جرم دندان چیست؟
هنگامی که بزاق، غذا و مایعات در دهان ترکیب میشوند، محیطی را ایجاد میکنند که به باکتریها اجازه رشد میدهد و باعث میشود روی دندانها و لثهها رسوب کنند. غذاهای معمولی که به تشکیل و رشد پلاک کمک میکنند شامل غذاهای حاوی کربوهیدرات یا قندهای ساده مانند ساکارز و نشاسته هستند که در نوشابهها و آبنباتها یافت میشوند. مصرف غذاهای سرشار از قند مانند کیک، شیرینی و میوه میتواند باعث افزایش باکتریهای پلاک شود. باکتری پلاک میتواند منجر به التهاب لثه، پوسیدگی و بیماری پیشرفته لثه شود، بنابراین مهم است که اقدامات لازم برای درمان و پیشگیری را جدی بگیرید. پلاک بین دندانها و زیر خط لثه پنهان میشود و متاسفانه هیچ راهی برای جلوگیری از تجمع آن وجود ندارد، بنابراین حفظ عادات بهداشت دهانی خوب برای جلوگیری از تجمع آن مهم است. در مجموع، علل ایجاد جرم دندان، شامل موارد زیر است:
- نداشتن بهداشت دهان و دندان مناسب
- مصرف غذاهای شیرین و قندی
- مصرف نوشابه و آبمیوه شیرین
- عدم جرم گیری منظم دندانها
- استعمال دخانیات
- بیماریهای دهان و دندان مانند التهاب لثه
- عدم استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید
اهمیت انجام جرم گیری و بروساژ دندان
جرم گیری و پلانینگ دندان گزینههای خوبی برای افرادی هستند که به بیماریهای لثه و سایر مشکلات دندانی دچارند یا در معرض خطر این بیماریها قرار دارند. آسیب قابل توجه به دندانها، استعمال دخانیات یا ابتلا به دیابت نیز ممکن است اثربخشی درمان را تحت تاثیر قرار دهد که باید قبل از آن با دندانپزشک صحبت کنید. جرم گیری دندان همچنین میتواند خطر نیاز به درمانهای بعدی مانند درمانهای فشردهتر، ناراحتکنندهتر و گرانتر از قبیل درمان ریشه، کشیدن دندان و نیاز به قراردادن روکش یا ترمیم را کاهش دهد.
سخن پایانی
با افزایش رواج درمانهای دندانپزشکی کمتهاجمی، تمرکز درمان تا حدودی از دندانپزشکی معمولی عبور کرده است و اکنون بیماران بیشتری به دنبال درمانهایی هستند که میتواند سلامت و زیبایی را بهطور توامان به آنها هدیه دهد. در کمال تعجب با چند اقدام واقعا ساده میتوان به این هدف دست یافت. یکی از این درمانهای موثر و پیشگیرانه، جرم گیری دندان است. تیم دندانپزشکان متخصص کلینیک دندانپزشکی دکتر آیت با بهرهگیری از دانش تخصصی، مهارت و ابزار و فناوری پیشرفته آماده هستند تا انواع مشاورهها و خدمات درمانی را با بهترین کیفیت و مناسبترین قیمت در اختیار بیماران عزیز قرار دهند.
#هر_لبخند_یک_قصه